شیما ابراهیمی - استادیار آموزش زبان فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
زهرا جهانی - دانشجوی دکتری آموزش زبان فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

یکی از عوامل موثر در کیفیت تدریس مدرسان بررسی دلایل کارگریزی تبلور یافته در گفتمان آنان است که عطف به ارتباط زبان و فرهنگ می توان آن را از طریق فرهنگ کاوی زبان  بررسی کرد. ازاین رو، در پژوهش کیفی حاضر با هدف بررسی زباهنگ کارگریزی مدرسان، با ۱۰۱ نفر از مدرسان شهر مشهد (۶۶ زن و ۳۵ مرد) در بازه سنی ۲۱ تا ۵۸ سال و مشغول به تدریس در مقاطع مختلف، مصاحبه نیمه ساختاریافته به صورت برخط انجام شد و با اشباع پاسخ ها، داده ها بر مبنای الگوی مفهومی تحلیل زباهنگ بررسی شد. نتایج نشان داد زباهنگ کارگریزی بیشتر در موقعیت های خصوصی و غیررسمی با اهدافی نظیر طفره رفتن از انجام وظیفه، بی مسئولیتی، اعتراض نسبت به حقوق و امکانات، بی انگیزگی، تحمیل نظر، منفعت طلبی و تبرئه کردن خود با لحن های طعنه آمیز، جدی، دلسوزانه، صمیمانه، نصیحت آمیز، ناامیدانه، معترضانه، بی اعتنا و ترغیبی میان مدرسان کاربرد دارد و آگاهی آنان نسبت به این زباهنگ در سطح درون آگاهی و هیجانشان نسبت به آن منفی است. همچنین این زباهنگ نمایانگر فرهنگ سهل گیری، جهت گیری های کوتاه مدت، غیرمستقیم گویی و جمع گرایی در جامعه مدرسان است که عدم کنترل آن موجب رواج این الگوها در جامعه می گردد. نتایج پژوهش حاضر می تواند به مسئولان نظام آموزشی در رفع دغدغه های مدرسان، در داشتن یک نظام آموزشی پویا یاری رساند.

زباهنگ, الگوی مفهومی تحلیل زباهنگ, کارگریزی, فرسودگی شغلی مدرسان