شکوفه ملک محمودی - گروه بیوتکنولوژی، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، ایران
حسین امانی - گروه بیوتکنولوژی، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، ایران
سیدمرتضی حسینی - گروه بیوتکنولوژی، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، ایران
حسن کریمی نژاد - گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، ایران

امروزه بیوسورفکتانت ها به دلیل گستره وسیعی از کاربردهایشان بسیار مورد توجه صنایع مختلف قرار گرفته اند. در این مقاله تولید بیوسورفکتانت رامنولیپید از باکتری Pseudomonas aeruginosa PTCC ۱۳۴۰ به عنوان یکی از مهم ترین بیوسورفکتانت ها با استفاده از منبع کربن روغن آفتاب گردان برای پاک سازی خاک آلوده نفتی مورد بررسی قرار گرفت. برای این هدف، نمونه خاک توسط نفت خام با ۳۳=API به صورت مصنوعی آلوده گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که حداکثر میزان تولید رامنولیپید g/l ۳/۴ است. ساختار رامنولیپید توسط آنالیزهای TLC و FTIR مورد بررسی و تایید قرار گرفت. بررسی خواص و ویژگی های رامنولیپید تولید شده نشان داد که این مواد دارای پتانسیل بالایی در کاهش کشش سطحی بیوسورفکتانت است، به طوری که توانست کشش سطحی آب را از ۶۹ به mN/m ۸/۲۶ کاهش دهد. همچنین این ماده در اختلاط با NaCl تا غلظت ۱۵% پایداری مطلوبی را از خود نشان داد. نتایج نهایی نشان داد که بیوسورفکتانت تولیدی می تواند ۱۷/۷۵% از نفت خام موجود در خاک را حذف کند، درحالی که بیشترین بازده حذف نفت خام از خاک توسط سورفکتانت شیمیایی SDS ۹۲/۷۶% به دست آمد. با توجه به موفقیت آمیز بودن نتایج حاصل از این تحقیق می توان بیوسورفکتانت رامنولیپید تولید شده را به عنوان جایگزین سورفکتانت های شیمیایی در صنایع مختلف پیشنهاد داد.

بیوسورفکتانت, نفت خام, رامنولیپید, پاک سازی زیستی, کشش سطحی