محمد صفائی - آارشناس اداره زمین شناسی و اآتشافات معدنی سمنان
فاطمه عرب عامری - دانش آموختهی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی دانشگاه شهید بهشتی
محمد یزدی - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید بهشتی

راوانی طلا در سنگهای پوستهای در حدود ppb 5 میباشد که بسیار پایینتر از فراوانی عناصری مانند آهن، مس و فلزات غیرآهنی است. بنابراین برای تشکیل یک ذخیره قابل توجه، ضریب تمرکز طلا باید بیش از1000 برابر 1989 Huang et al و به طور متوسط ٢٠٠٠ برابر 1993 Foster, مقدار میانگین پوستهای این عنصر باشد. بر این اساس برای تشکیل یک ذخیره طلای اپیژنتیک اقتصادی، زمانی بسیار طولانی یا حضور یک فرایند تکتونو-ماگمایی موثر، همراه با تحرک سیالات هیدروترمالی و تغییرات ژئوشیمیایی وسیع، ضروری است. به منظور شناسایی کانی سازی احتمالی طلا در منطقه پنج کوه، تجزیه شیمیایی بر روی نمونههای سنگی منطقه پنج کوه، انجام گرفت که بر این اساس بیشترین مقدار طلا از نمونه آندزیت–بازالت با مقدار ppb 789 به دست آمد. برای شناسایی همبستگی بین عناصر مس و آهن با طلا (جهت بررسی کانی سازی پنهان طلا در کالکوپیریت یا مگنتیت) از روش همبستگی اسپیرمن در بسته نرم افزاری spss استفاده شد که بر اساس آن بیشترین همبستگی بین عناصر مس–طلا در آندزیتها با مقدار ٠٫٩۴٩ به دست آمد. علاوه بر این، همبستگی بین سایر عناصر با طلا نیز محاسبه شد که طبق آن بیشترین همبستگی بین آنتیموان–طلا با مقدار عددی 1 میباشد و بر این اساس میتوان آنتیموان را به عنوان ردیاب، برای طلا در منطقه پنجکوه دامغان مورد توجه قرار داد. در فرآیند انتقال و نهشت طلا در منطقه پنجکوه بر اساس نسبت ،Ag/Au کمپلکسهای کلریدی نقش مهمی را در انتقال و نهشت طلا ایفا می کنند.

کانی سازی طلا، آندزیت، معدن آهن پنجکوه، دامغان