امیر نگهداری - کارشناسی ارشد اکتشاف نفت، دانشگاه صنعتی شاهرود
سجاد علایی - کارشناسی ارشد اکتشاف نفت، دانشگاه صنعتی شاهرود
منصور ضیائی - استادیار دانشگاه صنعتی شاهرود
مسعود نعمتی - پژوهشگاه صنعت نفت

شیل های گازی، سنگ رسوبی دانه ریز غنی از مواد عالی هستند که دارای حداقل کربن عالی کل 0/5 تا 2% است. گاز طبیعی درون آن تولید و به دو شکل ذخیره می شود: ١-گاز آزاد که فضای حفرات را اشغال می کند (شبیه مخازن گازی معمول) و ٢- گاز جذب سطحی که به سطح مواد عالی می چسبد. با توجه به نیاز روز افزون صنعت به منابع هیدروکربوری، همواره تلاش شده است تا با استف اده از تکنیکهای جدید به اکتشاف و بهره برداری از منابع و ذخایر جدید پرداخته و به این نیازها پاسخ داده شود. در چند سال اخیر با کاهش ذخیره ذخایر نفتی و افزایش قیمت نفت در بازار جهانی، مهندسین و کارشناسان نفتی، تمرکز و توجه ویژه ای به شیل های گازی داشته اند . شاید تا چند سال پیش بهره برداری از این ذخایر توجه هیچ شرکت نفتی را به خود جلب نمی کرد ولی امروزه مطالعات گسترده ای در زمینه شیل های گازی در حال انجام است . این منابع جدید، با توجه به رویکرد جهانی، در آینده نزدیک به محور اصلی مطالعات تبدیل خواهد شد و آینده باز ارهای جهانی را با گسترش خود تحت تاثیر قرار خواهد داد . بنابراین با توجه به این مسئله، می بینیم که بعد از آمریکا، کشورهای جهان همچون کشورهای اروپایی، کشورهای خاورمیانه نیز از جمله عربستان صعودی تولید از منابع نامتعارف خود را در دستور کار قرار داده اند که هد ف آن تامین گاز به منظور تزریق در میادین نفتی و افزایش ضریب بازیافت میباشد. در این مطالعه براساس تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود لایه های شیلی و همچنین ویژگی های زمین شناسی میدان های نفتی حوضه لرستان، میزان درصد ماده آلی آنها و میزان پختگی و همچنین ضخامت لایه و عمق دسترسی به سازندهای هدف، سازندهای محتمل وجود شیل گازی در این حوضه، تعیین گردیده اند. نتایح حاصله از این مطالعات نشان می دهد قاعده سازند گرو و راس سازند سرگلو از جمیع جهات، در ناحیه زمین شناسی لرستان، شرایط لازم اولیه را برای برخورداری از منابع شیل گازی دارا میباشد. برخی از این دلایل در اینجا اشاره می گردد: ١- سازند گرو غنی از مواد آلی است TOC بسیار بالا، 4/5 تا 9 ٢- سازند گرو از کروژن نوع II که سرشار از جلبک میباشد تشکیل شده است. ٣- این سازندها ارتباطی با مخزن ندارند و نفت تولید شده در آنها باقی مانده است. ۴- هر دو سازند دارای بلوغ بالا معادل پنجره گاززایی هستند و توان هیدروکربن زایی خوبی در ناحیه لرستان دارند.

شیل گازی، سازند گرو، سازند سرگلو، کربن آلی کل، ضریب هیدروژن، بلوغ