فاطمه یوسف زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی دانشگاه لرستان
حسن زمانیان - استادیار زمین شناسی اقتصادی دانشگاه لرستان
محمد علی مکی زاده - استادیار پترولوژی دانشگاه اصفهان

کانسار سرب و روی دیزلو در استان اصفهان و حوزه شهرستان اردستان در 57/5 کیلومتری شمالشرق اصفهان و 74/5 کیلومتری جنوبشرقی اردستان قرار گرفته است. منطقه مورد مطالعه در زون سنندج- سیرجان واقع شده است. سنگ میزبان آن اغلب آهکهای کرتاسه است که دولومیتی شدهاند و زمینه را برای کانسارسازی فراهم کردهاند. تعیین همبستگی میان عناصر نشان داد که بین روی و سایر عناصر همبستگی جالب توجهی دیده میشود به طوریکه این عنصر با سرب و نیکل همبستگی مثبت و بسیار قوی و با آهن و سیلیسیوم همبستگی قوی و مثبت ولی با کلسیم همبستگی قوی ولی منفی نشان میدهد. همچنین سرب نیز با سیلیسیوم، آهن و آلومینیوم همبستگی مثبت و بسیارقوی نشان می- دهد.همبستگی های بسیارقوی و مثبت نیز بین سایر عناصر دیده میشود که اینها نشان از سنگ- شناسی منطقه و منشأ مشترک عناصر است. در بررسیهای عناصرنادرخاکی که روی دو نمونه از سنگ- میزبان و دو نمونه از ماده معدنی صورت گرفت مشخص شد که الگوی پراکندگی عناصرنادرخاکی در سنگ- میزبان و نمونههای حاوی ماده معدنی یکسان است و سنگمیزبان و ماده معدنی، بخصوص سنگمیزبان از لحاظ عناصرنادرخاکی سبک غنی شدهاند و دارای آنومالی مثبت Eu و آنومالی منفی Ce هستند. طبق مطالعات انجام شده محتوای عناصرنادرخاکی در سیال کانیساز کم بوده و قسمتی از این عناصر از سنگ- میزبان خارج و به سیال اضافه شده است. نمودار (Eu/Eu*)N در مقابل (Ce/Ce*)N برای دو نمونه حاوی ماده معدنی نسبتاً پراکندگی نشان میدهد و نشانگر شرایط بسیار متغیر EH-PH محیط است. همچنین رای تعیین ارتباط و تأثیر سیال کانیساز بر روی سنگمیزبان مقدار بعضی از عناصر اصلی مانند منیزیوم، منگنز و کلسیم در نمونههای حاوی ماده معدنی و سنگمیزبان اندازهگیری شد و با توجه به مقادیر آنها که در سنگمیزبان بیشتر بود مشخص شد که این عناصر از سیال به سنگدیواره وارد شداند و باعث دولومیتی شدن سنگآهکها شدهاند.

کانسار سرب و روی- دیزلو- همبستگی-عناصرنادرخاکی- سنگ دیواره- دولومیتی شدن