مرضیه محصص - عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده الهیات و ادیان

ولایت انبیاء و جانشینان راستین ایشان به مثابه پرتوی از ولایت الهی بر مخلوقات می باشد و ولایت پذیری باور به آن است که اهل بیت علیهم السلام از سوی خداوند متعال بر جامعه اسلامی حق حاکمیت دارند. هدف اساسی پژوهش حاضر تبیین مولفه های الگوی ولایت پذیری بر اساس خطبه فدکیه حضرت زهرا سلام الله علیها، از رهگذر یافتن عوامل علی تاثیرگذار، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر و راهبردهای تحقق ولایت پذیری است. این پژوهش براساس نوع هدف، بنیادی و به لحاظ روش کیفی و دارای رویکرد استقرایی است. بدین منظور با بهره گیری از نظریه داده بنیاد، پس از فرآوری مجموعه گزاره های خطبه فدکیه درباره ولایت پذیری، مقوله های اخلاقی کلان و خرد مدل، استخراج شده و الگوی ولایت پذیری ارائه می شود. یافته ها گویای آن است که تحقیق الگوی ولایت پذیری، مستلزم توجه به مقوله های متعددی است. در این راستا توحید محوری و پایبندی بهثقلین مهمترین شرایط علی، پایبندی به احکام فردی و همچنین پایبندی به احکام اجتماعی مهمترین شرایط زمینه ای، فقدان بصیرت رفاه زدگی نفاق و بی توجهی به آموزه های قرآنی، مهمترین عوامل مداخله گیر و مسوولیت پذیری عموم مردم مسوولیت پذیری خواص جامعه، مهمترین راهبردها محسوب می شود. حضرت زهرا سلام الله علیها در خطبه فدکیه به پیامدهای ولایت پذیری نیز پرداخته اند.

ولایت پذیری، خطبه فدکیه، حضرت زهرا سلام الله علیها، نظریه پردازی داده بنیاد