هادی خاتمی شال - کارشناس ارشد رسوب شناسی و سنگ شناسی رسوبی
حمیدرضا پاکزاد - دکتری رسوب شناسی و سنگ شناسی رسوبی، هیئت علمی دانشگاه اصفهان
محمود انصاری اصل - دانشجوی کارشناسی ارشد پترولوژی دانشگاه اصفهان

کانسار بنتونیت تاقدیس آبگرم در ٧۵ کیلومتری شمال شرق اصفهان و در داخل سازند قرمز پایینی قرار دارد. این کانسار از نظر زون بندی ساختاری رسوبی در بلوک ایران مرکزی واقع است. عناصر اصلی تشکیل دهنده بنتونیت های این کانسار شامل (فرمول در متن اصلی مقاله) هستند. آنالیز های شیمیایی نشان داد که کلسیم در طول آلتراسیون توف ها به بنتونیت، هم می تواند شسته شده و هم می تواند در این ماده معدنی ابقا شود. غنی شدگی یا تهی شدگی بنتونیت از کلسیم معمولا باز بودن یا نیمه باز بودن سیستم آلتراسیون و / یا تفاوت در شدت آلتراسیون توف ها را نشان می دهد. تغییرات منیزیم موجود در نمونه های بنتونیت می تواند در ارتباط با ترکیب سنگ مادر و کانی های منیزیم دار موجود در آن و نیز وجود آن در کانی های رسی و دیگر کانی های غیر رسی باشد. تهی شدگی سنگ از K را می توان به آلتراسیون فلدسپار و ورود آن به داخل محلول های دگرسان کننده داخل سیستم واکنشی آب- سنگ و اکتیویته بالای این عنصر در pH بالای نسبت داد Na+ اصلی ترین کاتیون متعادل کننده ی بار منفی سطحی در بنتونیت می باشد و غنی شدگی این عنصر را می توان به حضور آن در موقعیت های بین لایه ای در ساختار بلوری مونت موریونیت یا جایگزین شدن آن به جای کلسیم حل شده مربوط دانست. سدیم تبادلی نسبت به مقادیر تبادلی سایر عناصر مقدار بسیار بیشتری دارد.

بنتونیت، سیستم آلتراسیون، ترکیب سنگ مادر، تهی شدگی، کاتیون متعادل کننده، سدیم تبادلی