فاطمه جامعی - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشکده حقوق، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
نادر خاوندگار - استادیار حقوق خصوصی، گروه حقوق ، دانشکده حقوق، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
هیراد مخیری - دانشجوی دکتری روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

اهمیت انعقاد قراردادها اقتضا می کند که رابطه ی حقوقی به نام نمایندگی در روابط میان افراد وجود داشته باشد تا شخص نماینده بتواند به نام و اصیل در قراردادها شرکت نموده و به حساب وی قرارداد منعقد نماید. نمایندگی به اعتبار مبنا و سبب ایجاد به انواعی تقسیم می شود که یکی از مهم ترین آن ها، نمایندگی قراردادی است. ازآنجایی که در انعقاد هر عقدی وجود دو اراده ضروری است، نماینده ی قراردادی به نمایندگی از طرف اصیل اراده ی وی را اعلام می نماید و در مواردی ممکن به نمایندگی از طرف او و به اصالت از طرف خود در قرارداد شرکت نموده و اقدام به معامله ی با خویش نماید. لذا در پژوهش حاضر باهدف روشن نمودن ابعاد مختلف چنین معامله ای در پاسخ به این سوال که در صورت معامله ی نمایندگان قراردادی اعم از وکیل، مدیران شرکت های تجارتی، حق العمل کاران و دلالان با خویش، ماهیت و وضعیت حقوقی چنین معامله ای در نظام حقوقی ایران چگونه است باید گفت که چنین معامله ای به عنوان عقد موردپذیرش قرارگرفته است و در مورد وکیل با رعایت مصلحت موکل صحیح و نافذ و در مورد مدیران شرکت های تجارتی و حق العمل کاران با رعایت تشریفاتی صحیح و نافذ خواهد بود لیکن معامله ی دلال با خود صحیح نمی باشد و وی تنها می تواند در معاملات طرفین سهمی داشته باشد که در این مقاله به تفصیل به بررسی آن ها پرداخته شده است.

نماینده قراردادی، معامله با خویش، نظام حقوقی ایران.