مهشید اشراق نیای جهرمی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی
مهرداد کریمی - دکترای زمین شناسی اقتصادی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
حسین قطمیری - دکترای اقتصادی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

آلودگی محیطزیست با فلزات سنگین به دلیل تأثیر سوء این مواد سمی بر ارگانیسم زنده تبدیل به مسئلهای جهانی شده است. محدوده مورد مطالعه در این تحقیق منطقه پیرامون پتروشیمی شیراز واقع در ۴۵ کیلومتری شهر شیراز در مجاورت رودخانه کر میباشد. به منظور بررسی چگونگی توزیع ژئوشیمیایی و تعیین میزان آلودگی، نمونهبرداری از تعداد ١٠ نمونه خاک و ٧ نمونه گیاه در پیرامون پتروشیمی و ٢ نمونه (خاک و گیاه) از قسمت بالادست به عنوان نمونه شاهد انجام شد. اجزاء دانهریز خاک توسط دستگاه ICP-OES و نمونههای آمادهسازی شده گیاه توسط دستگاه ICP-MS تجزیه شیمیایی شدند. مقایسه نتایج حاصل از تجزیه نمونههای خاک با مقادیر کلارک و نمونه شاهد از غلظت بالای عناصر آرسنیک، کروم، نیکل و گوگرد در بیشتر ایستگاههای مورد مطالعه حکایت دارد و بالا بودن کادمیم در نمونه شاهد نسبت به بقیه نمونهها نشان دهنده بالا بودن کلارک محلی این عنصر میباشد. همچنین مقایسه نتایج حاصله از تجزیه نمونههای گیاه با مقادیر کلارک و نمونه شاهد نشان- دهنده پایین بودن میزان عناصر آرسنیک و گوگرد نسبت به دیگر عناصر میباشد. جهت برآورد شدت آلودگی در منطقه و همچنین برای تفکیک اثر عوامل انسانی (آنتروپوژنیک) از عوامل طبیعی (ژئوژنیک) و مقایسه موارد گفته شده در خاک با گیاه از ضریب غنی شدگی EF استفاده شده است.

پتروشیمی شیراز، فلزات سنگین، آلودگی خاک، آلودگی گیاه، عوامل انسانی، ضریب غنی شدگی