مجتبی سمنانی رهبر - دانشیار دانشگاه امام حسین (ع) دانشکده علوم و مهندسی گروه مهندسی شیمی
شهام انوشه - دانشگاه امام حسین (ع) دانشکده علوم و مهندسی گروه مهندسی شیمی

تاثیر و ارتباط متقابل هر فرآیند صنعتی با محیط زیست اطرافش از دیدگاه بالادستی تحت تاثیر منابع طبیعی مورد استفاده و از دیدگاه پایین دستی تحت تاثیر محصولات جانبی و تخریب ناشی از آن است که علاوه بر تخریب محیط زیست، کمبود مواد اولیه و انرژی های تجدید ناپذیر را در بر خواهد داشت. در این مقاله تخریب محیط زیست که در اثر تخلیه جریانات جرمی واحدی صنعتی ایجاد می گردد بررسی گردیده و از شاخصهای نرخ اشباع، درجه، فاکتور و توزیع اکولوژیک برای نشان دادن میزان تخریب استفاده شده است. داده ها نشان می دهند برای واحدهای صنعتی موجود، نرخ اشباع ایدئولوژیک بیش از یک است که بیانگر آلایندگی محیط زیست توسط آنهاست. بعنوان مطالعه موردی تخریب محیط زیست ناشی از فرآیندهای تولید فولاد ارائه گردیده است. همچنین شاخصی برای کمیابی مواد و انرژی ارائه شده و با توجه به ذخائر مواد اولیه و انرژیهای تجدیدناپذیر فعلی، شاخص کمیابی مواد و انرژی حاصل از ذخایر فسیلی نشان داده شده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان می دهد در صورت افزایش قیمت، می توان میزان برداشت از منابع فسیلی انرژی را افزایش داد که این امر کاملا به اقتصاد جهانی و فناوری های جدید وابسته است و می تواند یک راه برای جلوگیری از کمبود انرژی محسوب گردد.

مواد, تخریب, کمیابی, انرژی, نرخ اشباع اکولوژیک