حسن تنگکی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی نفت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تح
عزت اله کاظم زاده - پژوهشگاه صنعت نفت، پژوهشکده مهندسی نفت
محمدرضا اصفهانی - پژوهشگاه صنعت نفت، پژوهشکده مهندسی نفت
حسام بختیاری - پژوهشگاه صنعت نفت، پژوهشکده مهندسی نفت

تراوایی نسبی یکی از مهمترین پارامترهای دینامیکی مخزن در محاسبات عملکرد مخزن و پروژه های ازدیاد برداشت می باشد،بگونه ای آه دبی تولید و میزان بازیافت نهایی نفت شدیدا تحت تاثیر این پارامتر می باشند. در این مقاله به بررسی اثر گرادیان فشار بر منحنی های تراوایی نسبی نمونه سنگهای گرفته شده از مخازن کربناته ایران پرداخته شده است. نمونه های مورد نظر از سازند آسماری واقع در یکی از میادین نفتی در جنوب غربی ایران جمع آوری گردیده اند. آزمایشات به روش جابجایی غیر یکنواخت در فشار های مختلف و طی دو فرآیند سیلابزنی با گاز و آب انجام شده اند. تحلیل داده ها از روش ترسیمی Jones و Roszelle صورت گرفته و پس از محاسبه تراوایی های نسبی و رسم نمودار های مربوطه به بررسی اثر گرادیان فشار بر داده ها و منحنی های تراوایی نسبی پرداخته شده است. نتایج آزمایشات نشان می دهد که در فرآیند سیلابزنی با گاز و آب در فشار های پایین، به علت شدید تر شدن اثرات انتهایی نیروی مویینگی، منحنی های تراوایی نسبی به میزان قابل ملاحظه ای تحت تاثیر گرادیان فشار قرار می گیرند. همچنین مشاهده گردید که در فرایند سیلابزنی با آب منحنی های تراوایی نسبی آب تحت تاثیر گرادیان فشار قرار نمی گیرند. در فرایند تزریق گاز، نقاط ابتدایی منحنی های تراوایی نسبی در هر دو نمونه در گرادیان فشارهای مختلف با یکدیگر برابر می باشند این در حالی است که در قسمت میانی در نمونه کم تراوا با افزایش فشار، منحنی های تراوایی نسبی گاز افزایش می یابند اما در نمونه با تراوایی بالا این انحراف کم تر می باشد. منحنی تراوایی نسبی نفت طی فرآیند سیلابزنی با گاز نقاط ابتدایی و انتهایی در نمونه ی کم تراوا با افزایش فشار از یکدیگر فاصله گرفته و افزایش می یابند این در حالی است که در نمونه با تراوایی بالا تحت چنین شرایط فشاری، اختلاف فاحشی در نقاط ابتدایی و انتهایی مشاهده نمی گردد .

تراوایی نسبی، گرادیان فشار، فشار مویینه انتهایی، مخازن کربناته