مجتبی خوش روش - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
رضا نوروز - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

کاربرد مدل ­های پیوسته هیدرولوژیکی و همچنین توسعه روش ­های واسنجی آن با استفاده از سیستم ­های اطلاعات جغرافیایی به­طور چشم گیری در حال گسترش می­باشد. هدف از این پژوهش، واسنجی و اعتبارسنجی مدل پیوسته محاسبه رطوبت خاک (SMA) و همچنین شبیه­ سازی جریان به صورت پیوسته در حوضه نکارود می ­باشد. در این پژوهش ابتدا متغیرهای بارش و دما وارد مدل شده، سپس مدل برای دوره های آماری مختلف واسنجی و پارامترهای آن محاسبه شد، همچنین پارامترهای تخمینی موردنیاز، در محیط GIS تجزیه و تحلیل و در نهایت برای دوره ­های آماری مختلف، اعتبارسنجی و صحت و دقت آن برآورد شد. هیدروگراف­ های ایجاد شده از سناریوهای پارامترهای مدل تنظیم یافته، با هیدروگراف مدل مشاهداتی ایستگاه گلورد مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج واسنجی و اعتبارسنجی سالانه نشان داد که ضریب تبیین دبی مشاهداتی و شبیه­ سازی به ­ترتیب برابر ۸۰/۰ و ۷۵/۰ می­باشد. همچنین برای دوره اعتبارسنجی مدل، تابع هدف AEPM (۱۷/۱۰) تطبیق بهتری را نسبت به دوره واسنجی داشت (۲۶/۱۸). با انجام شبیه­ سازی جریان رودخانه و با استفاده از رخدادهای اقلیمی که به­ صورت پیوسته زمانی در طولانی مدت واقع میشود، نتایج دبی روزانه برای حوزه آبخیز نکارود در حد قابل قبول به­دست آمد. با کاربرد این مدل در برآورد جریان رودخانه، مطالعه تغییر اقلیم، تغییر در کابری اراضی و در نتیجه مدیریت هرچه بهتر منابع آب میسر می­شود.

آنالیز حساسیت, اقلیم, جریان پیوسته, GIS, مدل بارش – رواناب, نکارود