بهنام محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد ژئوفیزیک، دانشگاه تهران
محمد محمدزاده مقدم - دانش آموخته کارشناسی ارشد ژئوفیزیک، دانشگاه تهران
بهروز اسکویی - استادیار، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
محمود میرزایی - استادیار، گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه اراک

عملیات مغناطیسسنجی و مگنتوتلوریک به عنوان بخشی از برنامه توسعه انرژی زمین گرمایی، توسط مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و دانشگاه اراک در منطقه محلات انجام شد. این عملیات به منظور شناسایی دقیق نواحی مستعد زمین گرمایی، در محدوده اطراف چشمههای آبگرم شمال شرق محلات در منطقهای به وسعت حدود ٢۵٠ کیلومترمربع انجام و در مجموع بیش از ۴٠٠٠ ایستگاه مغناطیسسنجی در امتداد ١٠ پروفیل بلند جمعا به طول ١۶٠ کیلومتر و همچنین ١٧ ایستگاه مگنتوتلوریک با فواصل ایستگاهی ۵٠٠ متری در امتداد یک پروفیل جنوب غربی- شمال شرقی در محدوده مورد مطالعه برداشت شد. تصحیحات و پردازشهای لازم روی دادهها صورت گرفت، تا با استفاده از نقشههای مختلف بیهنجاریهای الکتریکی و مغناطیسی بدست آمده، بتوان به ویژگی- های ساختاری سیستم زمینگرمایی منطقه و همچنین عمق و پارامترهای منبع زمینگرمایی پی برد. در این پژوهش دادههای حاصل از عملیات مغناطیسسنجی زمینی با استفاده از روش دیکانولوشن اویلر مورد تفسیر قرار گرفته است. نتایج تخمین عمق منبع اصلی بیهنجاری بدست آمده با این روش، وجود یک منبع زمینگرمایی با عمق حداقل یک کیلومتر در منطقه را برآورد مینماید. مقدار شاخص ساختاری بدست آمده از این روش پردازشی، مؤید این است که منبع بیهنجاری داری شکلی شبیه به یک استوانه مخروطی است. عدم وجود قطب منفی مغناطیسی بارز در منطقه احتمالا حاکی از گسترش این توده در عمق است. سپس دادههای مگنتوتلوریک مورد تجزیه تحلیل و تفسیر قرار گرفت. نتایج به دست آمده از وارو نسازی و مدل حاصل از داد ههای دترمینان، رسانایی الکتریکی ساختارها را در توافق خوبی با داده های زمین شناسی مشخص کرده است. مهم ترین این نتایج وجود یک زون رسانا بین دو زون مقاوم است که زون رسانا را می توان به مخزن زمین گرمایی نسبت داد که در عمق بین ٨٠٠ تا ٢٠٠٠ متر قرار گرفته است. انجام دیگر مطالعات ژئوفیزیکی، از جمله گرانیسنجی و به خصوص مگنتوتلوریک تفضیلی و مقاومت ویژه و همچنین حفاریهای اکتشافی در نواحی مستعد شناسایی شده، جهت توسعه و بهرهبرداری بیشتر از انرژیهای زمین گرمایی در این منطقه، قویا توصیه میشود.

مغناطیسسنجی، مگنتوتلوریک، زمین گرمایی، منبع، مخزن