جلیل ایمانی هرسینی - استادیار، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
آیدا اشجعی - علوم و مهندسی محیط زیست،دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست،دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات ،تهران،ایران

زمینه هدف: انزوای جمعیت­ها و کاهش تنوع ژنتیکی در اثر ایزوله شدن زیستگاه­ها، مسئله­­ای قابل توجه در حفاظت از تنوع­زیستی و زیستگاه­ها محسوب می­شود. شبکه­های اکولوژیکی شامل عناصر طبیعی و نیمه طبیعی­اند که در جهت نگهداری و ترمیم عملکردهای اکولوژیکی، حفظ تنوع­زیستی و استفاده­ی پایدار از منابع­طبیعی ایجاد می­شوند. هدف از مقاله­ی مروری- توصیفی حاضر، معرفی شبکه­ها­ی اکولوژیکی به عنوان رویکردی نوین در راستای حفاظت از تنوع­زیستی و زیستگاه­ها در مقیاس سیما­ی سرزمین است.روش بررسی: پژوهش حاضر با روش مروری- توصیفی و از نوع کاربردی بوده، و با بهره­گیری از اسناد کتابخانه­ای و پایگاه­های اطلاعات الکترونیکی و بررسی جامع مقالات متعدد انگلیسی صورت گرفته است.یافته­ها: نقش رویکرد نوین شبکه­های اکولوژیکی در منابع مختلف، حفظ یکپارچگی و پایداری اکولوژیکی زیستگاه­ها، حفظ فرآیند­های اکولوژیکی، شناسایی مناطق با الویت حفاظتی، تقویت سیستم مناطق حفاظت شده، حفظ تنوع زیستی و استفاده پایدار از منابع طبیعی و مدیریت زیستگاه­ها ذکر شده است؛ و یک ابزار مفید در راستای مدیریت مناطق حفاظت شده و مکمل آن محسوب می­شوند.بحث و نتیجه­گیری: با توجه به کارایی و کاربرد شبکه­های اکولوژیکی، استفاده از این رویکرد توسط سازمان­های دولتی و خصوصی، در راستای بهبود وضعیت فرآیند حفاظت و مدیریت زیستگاه­ها وتنوع­زیستی پیشنهاد می­شود. مرور مقالات و منابع متعدد خارجی در زمینه­ی شبکه­های اکولوژیکی و ارتباط آن­ها با امر حفاظت نشان­دهنده­ی نقش آن­ها به عنوان ابزار مکمل در حفاظت است.کاربرد این رویکرد، کمک به بهبود مدیریت یکپارچه­ی زیستگاه­ها خواهد کرد.

حفاظت, سیمای سرزمین, رویکرد نوین شبکه اکولوژیکی, قطعه قطعه شدن زیستگاه, پیوستگی