محمدحسین سرائی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، پردیس علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد
مهین حاضری - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه یزد
مرضیه اسدالائی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، شهرداری یزد

زمینه هدف: با افزایش جمعیت شهرها، افزایش رفاه، مصرف گرایی و تغییر الگوی زندگی مردم مقدار پسماند تولیدی افزایش داشته است. عدم مدیریت صحیح پسماند مشکلات زیست محیطی فراوانی به وجود خواهد آورد. هدف تحقیق ارزیابی و شناخت وضعیت موجود پسماند شهر یزد، تبیین و تحلیل نقاط قوت و ضعف سیستم پسماند و تدوین راهبردهای مدیریت پسماند این شهر می باشد.روش بررسی: پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه مورد مطالعه شهر یزد و روش گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و کتابخانه ای است. وضعیت پسماند با مدل D.P.S.R مورد بررسی قرار گرفته است. نیروهای محرکه شامل جمعیت، رفاه خانوار و تغییر الگوی مصرف می باشد. عوامل فشار  اماکن تجاری، اداری، آموزشی، فرهنگی، کارگاه های صنعتی، مراکز بهداشتی و درمانی می باشد. پس از بررسی نیروهای محرکه و عوامل فشار به تشریح وضعیت موجود پرداخته شده است. جهت ارائه پاسخ ها از مدل سوات استفاده گردیده است.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد منطقه ۲ با بیشترین تراکم ، بیشترین مقدار تولید پسماند را دارد. سرانه پسماند منطقه ۱، پایین تر از سایر مناطق می باشد. سرانه پسماند در منطقه ۳، بالاتر از سایر مناطق شهر می باشد. اجرای برنامه تفکیک از مبدا، مهم ترین قوت و عدم مشارکت شهروندان در تحویل به موقع پسماند مهم ترین ضعف به شمار می آید. پایین بودن سرانه پسماند و ایجاد اشتغال پایدار با استفاده از صنعت بازیافت، مهم ترین فرصت ها می باشند. نگرش منفی مردم به مشاغل وابسته به پسماند و همکاری ناکافی سایر ارگان ها از مهم ترین تهدیدها می باشند.بحث و نتیجه گیری: می توان نتیجه گیری نمود تراکم جمعیت منجر به تولید پسماند بیشتر می شود اما ترکیب پسماند به وضعیت رفاهی شهروندان بستگی دارد. مقایسه پسماند تر و خشک در شهر یزد در سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۹۴ بیانگر آن است که میزان پسماند خشک نسبت به پسماند تر افزایش یافته که خود نشان از تغییر الگوی مصرف در شهر یزد می باشد.

مدیریت پسماند, مدل دی. پی. اس. آر, توسعه پایدار, شهر یزد