علی شرقی - دانشیار گروه معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشکده معماری و شهرسازی، تهران، ایران.
عبدالحمید قنبران - دانشیار گروه معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشکده معماری و شهرسازی، تهران، ایران.
فرزانه صالحی کوسالاری - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشکده معماری و شهرسازی، تهران، ایران

چکیدهانسان به عنوان بخشی از طبیعت، دارای آغاز، اوج و درنهایت زوال است. با توجه به افزایش جمعیت سالمندان و پدیده ی پیری جمعیت، شناخت راهکارهای کیفیت بخشی به زندگی قشر وسیع سالمند، امری ضروری به نظر می رسد. یکی از راهکارهای کیفیت بخشی به زندگی سالمندان، بهره گیری از منظر مناسب طبیعی در فضای اقامتی آن ها است. لذا ضمن شناخت نظریه های رایج سالمندی و جمع بندی این نظریات، پژوهش حاضر سعی بر شناخت نیازهای سالمندان و ارائه ی منظری با شاخصه های متناسب با نیازهای جسمی، روانی و اجتماعی آنان دارد. در پژوهش حاضر، برای جمع آوری اطلاعات از روش مطالعات کتابخانه ای، اسنادی استفاده شده و با تکیه بر نظریه های مطرح عمومی سالمندی هم­چون نظریه­های مبتنی بر نگرش متمرکز بر سالمند، غلبه اجتماع بر رفتار سالمند، نگرش تعاملی سالمند و اجتماع و نگرش تکریم سالمند توسط اجتماع سعی بر انتخاب طرح عملیاتی منظر سازی مناسب اقامتگاه­های سالمندی بر اساس نظریه­ی جامع­تر شد. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از تطبیق نگرش تکریم سالمند متناسب با آموزه های دین اسلام است. همچنین گزینه ی منظرسازی کاربردی- بصری با شاخصه هایی نظیر احساسی(محرک احساس، عدم ورود عوامل تنش زا، حس آسودگی کاربر)، کاربردی(نظر کاربر، سهولت جابجایی، رفع احتیاج کاربر، قابلیت ادراک، ایجاد حس خودآگاهی) برای منظرسازی در اقامتگاه های سالمندی متناسب با نیازهای آنان و ارزش­های ارائه شده در نگرش تکریمی سالمندان می باشد.

نظریه های سالمندی, معماری منظر, اقامتگاه سالمندان