فاطمه بزی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست- آلودگی محیط زیست. دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست. دانشگاه بیرجند. بیرجند. ایران
محمدرضا رضایی - ۲- دانشیار گروه محیط زیست. دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست. دانشگاه بیرجند. بیرجند. ایران
محمدحسین صیادی اناری - دانشیار گروه محیط زیست. دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست. دانشگاه بیرجند. بیرجند. ایران.

آلودگی خاک و انباشتگی فلزات سنگین در خاک یکی از مهم ترین مسائل زیست­محیطی است که زندگی گیاهان، حیوانات و انسان را تهدید می­کند. فلزات سنگین به دلیل سمیت، پایداری و خاصیت تجمع زیستی ازجمله آلودگی­های جدی و خطرناک محیط­زیست می­باشد. این مطالعه باهدف بررسی شدت آلودگی خاک مکان دفن زباله شهری زاهدان واقع در استان سیستان و بلوچستان به فلزات سنگین صورت گرفت.اندازه­گیری فلزات در فروردین ماه ۱۳۹۵ در ۱۰ ایستگاه مطالعاتی و بر اساس استانداردهای رایج انجام پذیرفت. با استفاده از روش نمونه­برداری تصادفی، تعداد ۲۰ نمونه مرکب خاک سطحی و عمقی جمع­آوری شد. بعد از آماده­سازی نمونه­ها، مقدار کل کروم، کادمیوم، سرب و آرسنیک در نمونه­های خاک توسط اسید نیتریک عصاره­گیری و برای تجزیه وتحلیل از نرم افزار SPSS نسخه ۲۳ استفاده ­شد.نتایج حاصل از آنالیز واریانس یک طرفه در نمونه برداری های انجام شده در خاک سطحی و عمقی برای این عناصر مبین وجود اختلاف معنی­دار در ایستگاه های مختلف بوده است. نتایج حاصل از بررسی شاخص بار آلودگی نشان داد خاک مکان دفن زباله زاهدان با مقادیر PLI کمتر از ۲ از بار آلودگی کمی برخوردار است و بیشترین بار آلودگی در خاک سطحی و عمقی به ترتیب مربوط به ایستگاه ۲ و ۱ می­باشد. همچنین نتایج نشان می دهد فلزات سنگین کروم، کادمیوم، سرب و آرسنیک با میزان ریسک اکولوژیکی مجموع عناصر در خاک سطحی و عمقی به ترتیب ۸۵۵/۲۰۳ و ۹۳/۲۳۶ در رده ریسک اکولوژیکی آلودگی متوسط قرارگرفته اند.

واژه های کلیدی: عناصر سنگین, شاخص بار آلودگی, ریسک اکولوژیکی, زباله, زاهدان