وحید علی جانی - دکتری جنگل داری، گروه جنگل داری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.
سید محمد معین صادقی - دکتری جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، گروه جنگل داری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران. (مسوول مکاتبات).
منوچهر نمیرانیان - استاد گروه جنگلداری، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران..
مجتبی محمدی زاده - دکتری جنگلداری، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.

تنک بودن جنگل های ارس (Juniperus excelsa) و پراکنش آنها در مناطق با شرایط زیستی سخت و بسترهای کاملا صخره ای سبب شده است که آماربرداری از این جنگل ها همراه با صرف هزینه و زمان زیادی باشد. لذا در این پژوهش سعی شده است مناسب ترین روش نمونه برداری فاصله ای به منظور تعیین تراکم و درصد تاج پوشش در جنگل های ارس مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور، منطقه ای به مساحت ۹/۱۵ هکتار در جنگل های ارس استان البرز مورد آماربرداری صد درصد قرار گرفت و نتایج این آماربرداری، تراکم ۶۱ اصله در هکتار و درصد تاج پوشش ۵۱/۲۰ را در این توده نشان داد. در مرحله بعد منطقه مورد مطالعه با استفاده از هفت روش نمونه برداری فاصله ای (نزدیک ترین فرد، نزدیک ترین همسایه، دومین نزدیک ترین همسایه، زوج های تصادفی، مربع تی، فاصله مرتب و مربعی با نقطه مرکزی) مورد آماربرداری قرار گرفت و تراکم و درصد تاج پوشش حاصل از هر روش محاسبه و نسبت به آمابرداری صد درصد مقایسه شد. نتایج نشان داد که روش زوج های تصادفی با برآورد تراکم ۳/۵۸ اصله در هکتار (اختلاف ۷۹/۳- درصد) و روش مربعی با نقطه مرکزی با برآورد تراکم ۹۷/۶۲ اصله در هکتار (اختلاف ۹۱/۳+ درصد) دارای درصد اختلاف کم تری در برآورد تراکم درختان می باشند. همچنین روش زوج های تصادفی با برآورد درصد تاج پوشش ۴/۲۳ درصد (اختلاف ۰۹/۱۴+ درصد)، کم خطاترین روش به منظور برآورد درصد تاج پوشش جنگل های ارس بود. در پایان با توجه به شرایط خاص جنگل های ارس، استفاده از روش های نمونه برداری فاصله ای زوج های تصادفی به علت آسانی اندازه گیری، خطای کم و صرفه جویی در زمان و هزینه در این جنگل ها پیشنهاد می گردد.

آماربرداری صد درصد, روش زوج های تصادفی, روش مربعی با نقطه مرکزی