نیما حیدر زاده - استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، گروه مهندسی عمران، دانشگاه خوارزمی، تهران (مسئول مکاتبات).
علیرضا رمضانی خوجین - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

در فاصله سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲ بلایا سبب مرگ ۲/۱ میلیون نفر و خسارتی معادل ۷/۱ تریلیون دلار در سطح جهان گردیده اند. بلایا می توانند با توجه به شدت و ماهیت شان حجم زیادی از آوارها و پسماندها را ایجاد کنند. برای هر خانه و ساختمان تخریب شده، مقدار پسماند تولیدی می تواند از ۳۰ تا ۱۱۳ تن به ازای هر خانوار متغیر باشد. این حجم عظیم پسماندها، مدیریت پسماندهای جامد را مختل کرده و همچنین بر واکنش های اضطراری، بهداشت و سلامت عمومی و عملیات امداد رسانی پس از حادثه اثر می گذارند. بنابراین مدیریت پسماندها و بویژه پسماندهای ساختمانی در هنگام بلایا که حجم عمده ای را شامل می شوند، از اهمیت به سزایی برخواردار است. اقدامات مدیریت پسماند بلایا شامل سه مرحله عمده ۱) مرحله اضطرار، ۲) مرحله احیای مقدماتی، و ۳) مرحله احیای نهایی می باشند. در این مقاله در مورد گزینه های فنی مدیریت پسماندهای بلایا از جمله نحوه تخمین مقدار پسماندهای تخریب و ساخت، برنامه ریزی و نیاز های مدیریت در شرایط اضطرار، ذخیره سازی موقت در ایستگاه انتقال، نحوه استفاده مجدد و بازیافت، دفع و اولویت بندی اقدامات بحث گردیده است. بررسی ها نشان می دهند که بسیاری از پسماندهای تخریب و ساخت نظیر آجر، بلوک، بتن، آسفالت، قطعات گچی پیش ساخته، کاشی ، و ورقه های آهنی، در کاربردهای مختلفی از جمله خاک پوششی پسماندها در محل دفن، پرکننده بتن و زیراساس جاده ها، فونداسیون بناها، تولید سیمان، بهبود زهکشی خاک کشاورزی، و افزودنی کودهای شیمیایی و کمپوست قابل استفاده می باشند.

مدیریت پسماندهای تخریب و ساخت, بلایای طبیعی, بازیافت و استفاده مجدد