عطیه خطیبی - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده منایع طبیعی، دانشگاه تهران. (مسئول مکاتبات).
افشین دانه کار - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منایع طبیعی، دانشگاه تهران
شراره پورابراهیم - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منایع طبیعی، دانشگاه تهران.
مجید وحید - استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.

هدف از پژوهش حاضر، معرفی روش DPSIR و بررسی کاربرد آن در محیط­زیست و تصمیم گیری های این حوزه و لزوم استفاده        از این روش برای حل مشکلات محیط­زیستی است. از آن­جایی که در دهه­های اخیر، مشکلات محیط­زیستی که بیشتر بر اساس       جنبه­های اقتصادی فعالیت­های انسانی بوده است، محققان و تصمیم گیران با چالش مواجه شده­اند. این مشکلات در مقیاس­ها­ی متفاوتی از تغییر اقلیم جهانی تا تاثیرات فعالیت­های انسانی بر سیستم­های اکولوژیکی جای گرفته­اند. در حال حاضر، به دلیل اهمیت این مشکلات نیاز به استفاده از روش­های انعطاف­پذیر برای مقابله کارآمد با مشکلات محیط­زیستی بیش ازپیش احساس می­شود؛ روش­هایی که           هم فاکتورهای اقتصادی و اجتماعی و هم فاکتورهای محیط­زیستی را در نظر بگیرند. با توجه به هدف این مطالعه، روش پژوهش، مروری بر مقالات و یافته­های قبلی درباره کاربرد مدل DPSIR و منافع و معایب آن در تصمیم­گیریهای محیط زیست بود. چارچوب DPSIR        یا مدل(نیروی محرکه- فشار- وضعیت- تاثیر- پاسخ) ابزاری است که از طریق تعیین روابط میان فعالیت­های انسانی و محیط­زیست         به توصیف مشکلات محیط­زیستی می­پردازد. این چارچوب زمینه­ای را فراهم می­کند تا انواع شاخص­های متفاوت با یکدیگر ترکیب شوند و نه­تنها تاثیرات محیط­زیستی بلکه، تاثیرات اقتصادی- اجتماعی ناشی از تغییرات در وضعیت اکوسیستم­ها را نیز در نظر می­گیرد.         نتایج این مطالعه نشان داد که مدل DPSIR می­تواند اطلاعات متنوع درباره سیستم­ محیط­زیستی را طبقه­بندی و ساده­سازی کند تا     این اطلاعات برای پاسخ­های احتمالی در اختیار سیاست­گذاران قرار گیرند و به همین دلیل این روش در دهه­های اخیر با سرعت فزاینده­ای توسط محققان و سیاست­گذاران در حال استفاده است.

سیستم محیط زیستی, مدل DPSIR, وضعیت اکوسیستم, تاثیرات اقتصادی- اجتماعی, سیاست گذاری