ندا خوش خطی - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران.
امید عینی - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران.
داود کولیوند - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران.

ویروس کوتولگی بوته انبوهی گوجه فرنگی ( TBSV-Tomato bushy stunt virus) از ویروس های مهم گوجه فرنگی در مزارع ایران و سراسر جهان است. در این پژوهش اثر مایکوریزا در آلودگی ویروس کوتولگی بوته انبوهی در گوجه فرنگی بررسی شد. به این منظور، مایه تلقیح مایکوریزا در زمان نشاکاری گوجه فرنگی در بستر کشت گیاه اضافه گردید و بعد از چهارهفته،  TBSVبصورت مکانیکی به گیاهان مایه زنی شد. میزان تکثیر ویروس در فاصله های زمانی ۱۹، ۲۵ و ۳۱ روز بعد از مایه زنی مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارها شامل گیاهان شاهد (C)، گیاهان آلوده به TBSV (V)، گیاهان مایکوریزایی (M) و گیاهان مایکوریزایی مایه زنی شده با ویروس TBSV (MV) بودند. نتایج بررسی میزان غلظت نسبی ویروس توسط روش  Real-time PCRدر گیاهان، بیانگر کاهش معنی­دار آن در گیاهان MV در مقایسه با گیاهان V بود و این کاهش در بازه های زمانی بعدی بررسی بیماری مشخص تر بود. بررسی میزان بیان ژن های (Argonaute) AGO۲  و  (Myeloblastosis) MYB۳۳نیز مشخص نمود که این ژن ها در گیاهان MV نسبت به گیاهان V افزایش معنی­دار داشته اند. این افزایش نشان دهنده افزایش مقاومت گیاهان MV نسبت به گیاهان V بوده و همین طورتایید کننده تکثیرکمتر ویروس در گیاهان گوجه فرنگی تلقیح شده با مایکوریزا می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که استفاده از قارچ مایکوریز به عنوان تحریک کننده سیستم دفاعی گیاه گوجه فرنگی ممکن است روش خوبی برای دفاع در برابر این بیماری ویروسی باشد.

بیان ژن , پی سی آر, مایکوریزا, ویروس کوتولگی بوته انبوهی گوجه فرنگی, همزیستی