امید مقصودیان - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان.
مریم ملاشاهی - استادیار گروه جنگلداری مناطق خشک، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان.
علیرضا مشکی - استادیار گروه جنگلداری مناطق خشک، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان.
هومن روانبخش - استادیار موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
محمدکیا کیانیان - استادیار گروه بیابان زدایی، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان.

انتخاب گونه و روش کاشت مناسب از ارکان موفقیت در جنگلکاری و ایجاد فضای سبز است. این مسئله در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رشد و استقرار اولیه چهار گونه درختی با استفاده از تیمارهای اصلاح کننده خاک در شهر سمنان بوده است. این تیمارها برای نهال های دوساله در سه تکرار و هر تکرار پنج مشاهده آزمایش شد و متغیرهای کمی و کیفی نهال ها در طول دوره آزمایش، اندازه گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که تیمار مالچ کاه و کلش (همراه با پوشش سنگ چین)، سبب افزایش معنی دار رشد قطر یقه در همه گونه ها شد، درحالی که تیمارهای هیدروژل و زئولیت تاثیر مثبت معنی دار بر رشد نهال ها نداشتند و در برخی موارد موجب کاهش معنی دار رشد شدند. در مقایسه با خاک شاهد (شنی-لومی)، خاک اصلاح شده (خاک زراعی لومی) تغییری در رویش قطری یقه و رویش ارتفاعی و مجموع طول شاخه های جانبی نهال های زیتون تلخ و زربین ایجاد نکرد، اما سبب کاهش رویش قطری یقه در نهال های بنه و دارمازو شد. بیشترین نرخ زنده مانی در همه گونه ها در تیمارهای شاهد و کاه و کلش مشاهده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در مجموع، بنه بیشترین زنده مانی و زیتون تلخ کمترین زنده مانی را داشتند. زیتون تلخ بیشترین رویش طولی و قطری را در تیمار کاه و کلش داشته. دارمازو برخلاف گونه های دیگر، بعد از خرداد با کاهش چشمگیر رویش قطری یقه و ارتفاع مواجه شد (در همه تیمارها به ویژه زئولیت و هیدروژل) و به سمت درختچه ای شدن پیش رفت.

ایران و تورانی, جنگلکاری, سوپرجاذب, مالچ کاه و کلش, مناطق خشک