مریم تیموری - مربی پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
مصطفی خوشنویس - مربی پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
محمد حسین صادق زاده حلاج - کارشناس پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
طاهره علی زاده - کارشناس پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
محمد متینی زاده - دانشیار، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
مهدی پور هاشمی - دانشیار، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

به دلیل دخل و تصرف فراوان و بهره برداری های بی رویه به تدریج از مساحت جنگل های بلوط در مناطق رویشی مختلف کاسته شده است. با توجه به اهمیت بلوط در اکوسیستم ایران به ویژه ناحیه رویشی زاگرس، لزوم احیای رویشگاه های تخریب شده بیش از پیش احساس می شود. در این پژوهش، تاثیر باکتری های محلول کننده فسفات معدنی جداشده از خاک نواحی رویشی زاگرس بر زنده مانی و رشد نونهال های دو گونه برودار و وی ول بررسی شده است. ابتدا نمونه برداری از خاک منطقه ریزوسفری درختان برودار و وی ول در ایستگاه پل گاران انجام گرفت و باکتری های محلول کننده فسفات از آنها جدا شده و با استفاده از آزمون های بیوشیمیایی در سطح جنس شناسایی شدند. بذرهای جمع آوری شده پس از مایه زنی در ایستگاه پل گاران کاشته شدند. پژوهش براساس آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با استفاده از متغیر گونه بلوط (در دو سطح) و جنس باکتری (در پنج سطح) انجام گرفت. نتایج نشان داد که اثر گونه و باکتری بر زنده مانی گونه ها معنی دار نیست، اما باکتری ها موجب افزایش رشد طولی، رشد قطری و درصد وزن خشک ریشه نونهال های برودار و وی ول شدند. براساس مقایسه میانگین پارامترهای رشد طولی، رشد قطری و وزن خشک ریشه، گونه وی ول پاسخ بهتری به مایه زنی باکتری ها از خود نشان داد. به علاوه تاثیرات باکتری سودوموناس و باسیلوس در افزایش معنی دار متغیرهای تحقیق بیش از باکتری های دیگر است و در عملیات احیای جنگل های زاگرس، استفاده از آنها را می توان توصیه کرد.

احیا, باکتری حل کننده فسفات, برودار, زاگرس, وی ول