نگین آرمند - Ph. D. Student of Silviculture and Forest ecology, Faculty of Natural Resources, University of Tehran.
انوشیروان شیروانی - Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran.
محمد متینی زاده - Associate Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran.
مصطفی خوشنویس - Research Expert, Research Institute of Forests and Rangelands, Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran.

قارچ های میکوریزی به عنوان بخشی از موجودات خاکزی، همزیست هایی برای گونه های گیاهی محسوب می شوند که با ترشح آنزیم های خود و تحریک ترشح آنزیم های گیاه سبب افزایش حاصلخیزی خاک می شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی پتانسیل و شناسایی قارچ های میکوریزی همزیست با محلب و سنجش فعالیت آنزیم های فسفاتاز اسیدی و قلیایی، دهیدروژناز و اوره آز در دو فصل مرطوب و خشک انجام گرفت. بدین منظور از ریشه های پنج پایه از درخت محلب و خاک اطراف آنها در رویشگاه چهارطاق اردل در استان چهارمحال و بختیاری نمونه برداری شد. اسپورهای قارچ های میکوریز آربسکولار همزیست با محلب به روش الک مرطوب و سانتریفوژ جداسازی و براساس صفات مورفولوژیکی شناسایی شدند. همچنین پس از واکنش های بیوشیمیایی لازم، فعالیت آنزیم ها با استفاده از اسپکتروفتومتر سنجیده شد. در این پژوهش شش گونه قارچ آربسکولار از چهار جنسFunneliformis، Claroideoglomus، Rhizophagus و Septoglomus به عنوان گونه های همزیست با محلب معرفی شدند که سه گونه به جنس Rhizophagus تعلق داشت. کلنیزاسیون میکوریزی در فصل بهار ۲۵/۷۰ و در فصل پاییز ۷۶ درصد بود. همچنین فعالیت آنزیم های فسفاتاز، دهیدروژناز و اوره آز طی دو فصل اختلاف معنی داری را نشان دادند. نتایج آزمون همبستگی، حاکی از وجود همبستگی مثبت معنی دار بین درصد کلنیزاسیون ریشه و فعالیت آنزیم های اندازه گیری شده بود که نشان می دهد قارچ های میکوریزی توانسته اند در فصل بهار فعالیت آنزیم ها را تحت تاثیر قرار دهند. با توجه به درصد زیاد کلنیزاسیون میکوریزی در گونه محلب، وابستگی این گونه به همزیستی میکوریزایی ضرورری به نظر می رسد و باید در برنامه های نهالکاری و احیا به طور جدی به آن توجه شود.

ChaharMahal va Bakhtiari, colonization, mycorrhiza, season