زهرا حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی
مهرداد کریمی - دکترای زمین شناسی اقتصادی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
کمال نوری خانکهدانی - دکترای پترولوژی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

الترامافیکها عمدهترین سنگهای مجموعه افیولیتی نیریز را تشکیل میدهند که متعلق به افیولیت- های زمان مزوزوئیک ایران میباشند. این مجموعه شامل کانهزایی کرومیت و گاه ماگنتیت و مس می- باشد. اندیسهای کرومیتی منطقه نیریز به شکل عدسی و گاه رگهمانند میباشد که درون سنگ- میزبان دونیتی و هارزبورژیتهای سرپانتینی شده جایگزین شدهاند. کرومیت و سرپانتین کانیهای اصلی و هماتیت و مگنتیت کانیهای فرعی کانسنگ کرومیتی را تشکیل میدهند. آنالیز ژئوشیمیایی سنگمیزبان و کرومیت نشان دهنده سری ماگمایی تولئیتی میباشد و تیپ این کرومیت آلپی است. در بیشتر موارد، به دلیل اندازه بسیار ریز کانیها امکان شناسایی به روش کانهنگاری و یا نور بازتابی وجود ندارد، به این منظور برای بررسی آنها از دستگاه میکروپروپ استفاده شد. مطالعات میکروپروپ نشان داد که کانه کرومیت دارای اینکلوژنهای اسپینلکرومیت و پنتلاندیت است و سنگمیزبان حاوی کانیهای اولیوین، سرپانتین، دیوپسید و هدنبرژیت میباشد. کانیهای اصلی مانند کرومیت و پنتلاندیت خاستگاه اولیه دارند در حالی که دیگر کانیها مانند هماتیت و ترکیبات مسدار خاستگاه ثانویه دارند.

الترامافیک، افیولیت نیریز، کانهزایی کرومیت، ماگمای تولئیتی، کرومیت تیپ آلپی، میکروپروپ