مصطفی اکبری علایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد تغذیه دام، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
جواد رضائی - دانشیار تغذیه دام، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
یوسف روزبهان - استاد تغذیه نشخوارکنندگان، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

این پژوهش به منظور مقایسه تاثیر منابع مختلف روی بر جمعیت های میکروبی، آنزیم های هیدرولیتیک و فراورده های تخمیر برون تنی شکمبه گوسفند اجرا شد. پنج جیره بدون مکمل روی (شاهد) یا حاوی سولفات روی، اکسید روی، نانواکسید روی و روی-متیونین ارزیابی شدند. آزمون های گاز ۲۴ و ۷۲ ساعته در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد و جمعیت های میکروبی، آنزیم های هیدرولیتیک، متان، فعالیت آنتی اکسیدانی، هضم پذیری ماده آلی (OMD)، انرژی قابل سوخت وساز (ME)، سوبسترای تجزیه شده حقیقی (TDS)، توده میکروبی، ضریب تفکیک پذیری (PF) و اسیدهای چرب فرار (VFA) تعیین گردیدند. تعداد کل باکتری های پروتئولیتیک و فعالیت پروتئاز در اثر مصرف منابع آلی، معدنی و نانوذرات روی کاهش یافت (۰/۰۵>P). مصرف منابع متیونین، اکسید و سولفات روی موجب افزایش فعالیت آلفاآمیلاز شد (۰/۰۵>P). تعداد کل پروتوزوآ در انکوباسیون ۲۴ ساعته در اثر منابع روی جیره ای روند کاهشی نشان داد. کل باکتری های سلولولیتیک، کربوکسی متیل سلولاز، میکروکریستالین سلولاز، فعالیت تجزیه کنندگی کاغذ صافی، ظرفیت آنتی اکسیدانی، توده میکروبی و PF بین تیمارها یکسان بود. مکمل های متیونین، اکسید و سولفات روی موجب افزایش OMD، ME، TDS و کل VFA شدند، درحالی که آمونیاک و نسبت استات:پروپیونات را کاهش دادند (۰/۰۵>P). تولید متان ۲۴ ساعته نیز با مصرف مکمل های روی کاهش یافت (۰/۰۵>P). درمجموع، افزودن مکمل های سولفات، اکسید و متیونین-روی به جیره (۳۰ میلی گرم روی در کیلوگرم ماده خشک) با هدف بهبود فعالیت آلفاآمیلاز و قابلیت هضم و کاهش فعالیت پروتئولیتیک، تجمع آمونیاک و متان قابل توصیه است اما تغذیه نانواکسید روی توصیه نمی شود. تحقیقات بیشتری در مورد اثر منابع روی بر میکروب ها و آنزیم های شکمبه در شرایط جیره ای متفاوت نیاز است.

تخمیر برون تنی, جمعیت میکروبی, فعالیت آنزیمی, منبع روی