مسلم درویشی - دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران
رضا شاه حسینی - استادیار دانشکده مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران

با گسترش محدوده شهرها برخی زمین هایی که پیش ازاین سال ها با کاربری باغ مورداستفاده قرار می گرفتند درون حریم شهرها واقع شده اند. اختلاف ارزش زمین با کاربری باغ نسبت به کاربری شهری نظیر مسکونی و تجاری صاحبان باغ ها را به سمت تغییر کاربری ترغیب می کند. متولیان امور شهری با اعمال قوانین سخت گیرانه سعی دارند مانع از تغییر کاربری شوند. بررسی میزان موفقیت این گونه برنامه ریزی ها، نیازمند بررسی تغییر کاربری زمین های قرار گرفته در محدوده شهر در یک بازه زمانی بلندمدت است. در این تحقیق هدف اصلی آشکارسازی باغ های شهری متروکه با استفاده از تصاویر چندزمانه ماهواره لندست است. هدف دوم تعیین میزان تغییرات باغ های شهری منطقه موردمطالعه طی ۳۰ سال گذشته است. در این تحقیق بر پایه تصاویر ماهواره لندست در سال های ۲۰۱۸ و ۱۹۸۸ برای دامنه شمالی کوهستان الوند در استان همدان و محدوده شهر همدان شاخص تفاضلی نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) در کنار دمای سطحی زمین (LST) در ۹ مقطع زمانی در هر سال استخراج شد. به طورکلی نتایج تحقیق افزایش دمای سطحی ۴.۷۵ سانتی گراد برای منطقه طی ۳۰ سال را نشان می دهد، همچنین رابطه معکوس دمای سطحی با شاخص تفاضلی نرمال شده پوشش گیاهی مورد تایید است. بر مبنای تفکیک باغ های شهری یک مقایسه بین سال های ۲۰۱۸ و ۱۹۸۸ صورت پذیرفت که نتایج حاکی از کاهش ۱۷۵ هکتاری باغ های شهری در منطقه موردمطالعه، معادل کاهش ۴۹ درصدی باغ های شهری است. در بخش اصلی تحقیق بر مبنای رفتارسنجی باغ های شهری در این دو ویژگی یک شاخص تفکیک برای باغ های فعال از متروکه ارائه شده است که پس از بررسی نتایج بر مبنای داده های واقعیت زمینی شامل ۲۵ باغ فعال و ۲۵ باغ متروکه، روش پیشنهادی دارای دقت کلی ۸۲% و ضریب کاپا ۰.۶۴ است.

سنجش ازدور, باغ های شهری, شاخص تفاضلی نرمال شده پوشش گیاهی, دمای سطحی زمین, ماهواره لندست