فاطمه حسینی اشلقی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی در دانشگاه گلستان،
غلامحسین شمعانیان - دکتری زمین شناسی اقتصادی از دانشگاه شهید بهشتی تهران، ۱۳۸۲ ، عضو هیئت ع

زون ساختاری البرز در شمال ایران، میزبان تعداد مهمی از آانسارهای زغالسنگ است. معدن زغال سنگ قشلاق یکی از این کانسارها است آه در ٣٥ آیلومتری آزادشهر قرار دارد. تولید زهآب اسیدی مهمترین مشکل زیستمحیطی ناشی از استخراج زغالسنگ است که می تواند باعث آلودگی و تغییر کیفیت آبهای سطحی و زیرزمینی شود. بنابراین، مطالعه پارامترهای هیدروشیمیایی این آبها از نقطه نظر اقتصادی و زیستمحیطی حائز اهمیت است. بر اساس نمودارهای هیدروشیمیایی چهار تیپ مختلف آب در نمونههای برداشت شده شناسایی شد. تیپ غالب آبهای زهکش شده از تونلهای مورد مطالعه از نوع 3 Na-HCO و 3 Mg-HCO و در آبهای سطحی از نوع 3 Mg-HCO میباشد، در حالیکه آبهای زهکش شده از انباره باطله تیپ 4 Na-SO را نشان میدهند. بنابراین سدیم، منیزیم و کلسیم به ترتیب کاتیونهای غالب و بیکربنات، آنیون غالب در این آبها است. به احتمال زیاد، علظت پایین آنیون سولفات در نمونه های مورد مطالعه ناشی از فراوانی اندک کانی های سولفیدی است. بر اساس نمودار گیبز کاتیونها و آنیونهای موجود در این آبها در دو محدوه تبخیر و لیتولوژیک قرار میگیرند.

زغالسنگ، زهآب اسیدی معدن، نمودار هیدروشیمیایی، قشلاق