گونه پده (Populus euphratica Oliv.) به طور طبیعی در مناطق گسترده ای از ایران انتشار یافته و بومی مناطق خشک و نیمه خشک است. تنوع جغرافیایی و اقلیمی در گستره انتشار این گونه، از جمله عوامل مهم در ایجاد تفاوت های مورفولوژیکی و ژنتیکی میان درختان در رویشگاه های مختلف به شمار می آید. به منظور تعیین تنوع ژنتیکی موجود بین درختان پایه نر و ماده پده، بررسی پروتئین محلول به روش ژل پلی اکریل آمید الکتروفورز (SDS-PAGE) روی ۴۴ نمونه عصاره برگ متعلق به یازده رویشگاه طبیعی که از نظر محیطی، طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا با یکدیگر اختلاف داشتند انجام شد.  باندهای پروتئینی درختان نر و ماده برای پروونانس های مورد بررسی بر روی ژل نمایان و جایگاه هر یک از باندها از طریق تعیین فاصله حرکت نسبی آنها مشخص شد. در مجموع ۲۲ باند مجزا با تحرک متفاوت بر روی ژل ظاهر شد. نتایج حاصل از الگوی باندی پروتئین ها نشان داد که درختان نر و ماده دارای تفاوت هایی در ظهور بعضی از باندها در فواصل تحرک مختلف هستند به طوری که پایه های نر دارای تعداد باندهای بیشتری نسبت به پایه ماده هستند. همچنین نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی، تفاوت بین پایه های نر و ماده را نشان داده است. گروه بندی پروونانس های پده نشان داد که پایه های با مبداء های جغرافیایی شرقی و جنوبی کشور در گروه متفاوت قرار دارند. هچنین پروونانس با مبداء جلفا در شمال غرب نیز در یک گروه مجزا قرار گرفت. با وجود رابطه همبستگی بین فاصله جغرافیایی و فاصله ژنتیکی میان پروونانس های پده (P=۰.۰۷)، این رابطه از نظر آماری معنی دار نبوده است.

پده, پروتئین محلول, تنوع ژنتیکی, تنوع جغرافیایی, SDS-PAGE