حسین رضائی نودهی - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا پویا - استاد گروه مدیریت، دانشگاه فردوسی مشهد
حسین افخمی روحانی - استادیار گروه مدیریت اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد

تغییرات گسترده در دنیای امروز، تاثیرات عمیقی بر فعالیت های سازمانی گذاشته است. این تغییرات سازمان ها را وادار کرده است تا به دنبال چارچوبی برای پاسخگویی به این تغییرات باشند. بسیاری از سازمان ها برای رفع این نیاز به مدل های ارزیابی عملکرد و مدل های تعالی سازمانی روی آورده اند. در سال های اخیر مدل های بومی ارزیابی عملکرد مورد توجه سازمان های جهان قرار گرفته است. این مدل ها علی رغم قوت علمی زیاد، دارای ضعف هایی در حوزه اجرا و ارائه راه حل برای سازمان ها هستند. از جمله مدل های تعالی سازمانی در ایران مدل تعالی سازمان طیب است. این مدل ضمن موفقیت های زیادی که در حوزه تعالی سازمانی به دست آورده است دارای خلا نگاه سیستمی به سازمان است. با توجه به گذشت شش دهه از حیات تفکر سیستمی به عنوان رویکردی نظری- کاربردی جای آن دارد که زمینه بالنده سازی و اعتلای این تفکر اثربخش در اداره جامعه و سازمان مورد عنایت بیشتر مدل های تعالی سازمانی قرار گیرد. از این رو این پژوهش با هدف تجزیه و تحلیل معیارهای مدل تعالی سازمان طیب با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری به مرحله اجرا در آمده است. این روش جزو روش های تجزیه و تحلیل سیستم ها می باشد که به بررسی تعاملات میان عناصر سیستم می پردازد. در این پژوهش، ۲۶ معیار مدل تعالی طیب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه خبرگانی این پژوهش شامل اساتید دانشگاهی، مدیران سازمان ها، ممیزان مدل های تعالی و مدل تعالی طیب بوده اند. نتایج نشان داد که ۴ دسته عوامل "مقصود، چشم انداز و راهبرد"، "خلق ارزش پایدار"، "محرک عملکرد و تحول"، "عملکرد عملیاتی و راهبردی" جزو مهمترین عوامل محسوب شده و بایستی سازمان ها از طریق اختصاص بودجه، هر ۴ عامل را به صورت همزمان بهبود ایجاد نمایند.

تفکر سیستمی، تعالی سازمانی، ISM، مدل تعالی سازمان طیب