مهناز سوارکوب - دانشکده هنر، موسسه آموزش عالی آپادانا ، شیراز، ایران

الگوهای هندسی پنهان به دنبال شناختی از اصول هندسه ای می باشد، که هنرمند صاحب اثر بر مبنای آن به ترکیب بندی اثر خود می پردازند. بررسی ها بیانگر این است که بسیاری از هنرمندان اسلامی از این الگوها بر مبنای ساماندهی عناصر موجود و زیرساخت اثر، بهره گرفته اند. در بدست آوردن یافته های این پژوهش به روش توصیفی ، تحلیلی از سویی بررسی اسنادهای کتابخانه ای و رجوع به نگارههای شاهنامه بایسنقری به تجزیه وتحلیل نگارهها به شیوه کمی وکیفی پرداخته شده است . نتیجه حاصل از این تحقیق نشان می دهد که هنرمند نگارگر با دقت و توجه خاص به ترکیب بندی عناصر در تصویر، دست به بخش بندی های منظمی برحسب تناسبات هندسی ایجاد کرده است . تطبیق نگاره ها با الگوی هندسه مستطیل طلایی ، اسپیرال و هندسه گره صورت گرفته است . همچنان که مشاهده می شود دراین پژوهش نگاره های مکتب هرات به دلیل ترکیب بندی پیچیده و منسجم ، می توان آنها را با الگوی هندسی پیچیده (حتی با هندسه گره ) تطبیق داد.

الگوی هندسی ، نگارگری ، مکتب هرات (نقاشی )