زلیخا بامری - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی ، مدیرمتوسطه اول،سیستان و بلوچستان

خواب و رویا یکی از پیچیده ترین موضاعاتی است که بشریت تاکنون با آن مواجه گشته است .وهنوز هم با توجه به تحقیقات فراوانی که براین موضوع شده نتوانسته اند دراین مورد نظریه ای یکسان و البته ثابت را ارائه دهند . خواب فرصتی است که انسان در آن می تواند بدون هیچگونه محدودیتی سفر کند وعجایبی وغرایبی را ببیند که در بیداری امکان دیدن آن نیست خواب نعمتی است بسیار بزرگ که خداوند نصیب انسان کرده است همانطور که در آیه ۹ سوره نبا می فرمایند » وجعلنا نومکم سباتا « و خواب شمارا مایه ی آرامشتان قرار دادیم (نبا ، آیه ۹). مساله خواب مانند معمایی پیچیده ومبهم از دیرباز ذهن آدمی را به خود مشغول داشته است وآنچه که بر اهمیت خواب می افزاید توجه بسیار زیاد بشر و وجود معبران وخوابگذارانی است که در هر مذهب و دین وآیینی به خواب ورویا دارند . تعبیر خواب در اکثریت فرقه ها و مذاهب مختلف و در روزگاران قدیم و حتی از صدر اسلام تا کنون مورد توجه بوده است . کارل گوستاو یونگ روانشناس معروف سوئیسی که در شاخه تحلیل خواب ها بسیار فعالیت دارد و به همین علت شهرت پیدا کرده است معتقد است » خواب اساسی ترین و موثرترین وسیله برای نشان دادن استعداد نمادسازی انسان است )«.یونگ ، ۱۳۹۶:ص۳۵ ). براین اساس یونگ خواب را راهی برای بیان افکار فرد با استفاده از نماد و سمبول می داند . وهم چنین وی معتقد است که خواب در ناخود آگاه آدمی به وجود می آید و تنها در شرایطی به خود آگاه راه پیدا می کند یونگ درباره ناخود آگاه اینگونه بیان می کند که »می تواند شامل تمامی نیازهای ما از جمله تحریک ها ، نیست ها ، ادراک ها ، مکاشفه ها ، اندیشه های عقلانی یا غیر عقلانی ، برداشت ها ، استنتاج ها ، پیش فرضها و در مجموع یک سلسله احساس ها باشد)«یونگ ،۱۳۹۶:ص۴۴). یونگ با استفاده از نمادها دست به تعبیر خواب زده است و بر اساس تعابیر خواب ها پی به بیماری بیمارانش می برد و در نتیجه به دنبال درمان آنها است که به این روش یونگ درمان تحلیلی می گویند . که امروزه برای روانکاوان و روانپزشکان بسیار کاربرد دارد . تعبیر خواب امروزه بسیار مهم شمرده می شود. در این تحقیق بر آنیم که با جستجو در ادبیات عارفانه به خصوص آثار ارزشمند مولوی ، سنائی و عطار و با تاکید بر رویکرد روانشناسانه کارل گوستاو یونگ به روش های بررسی تعبیر خواب ورویا بپردازیم به همین منظور ابتدا مباحث و کلیاتی درباره خواب و رویا و نظریات عرفا ، علما ، روانشناسان و ازدیدگاه قرآن در باره خواب و رویا بیان می کنید.

خواب ، رویا ، تعبیرخواب ، سنایی ، عطار ، مولوی ، کارل گوستاو یونگ