فاطمه مدیر اشتلق - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی

نقد ساختارگرا بر مبنای یافته های نوین زبانشناسی و ادبیات، باتکیه بر متن ادبی به عنوان یک موجودیت مستقل به نقد آن می پردازد. در جستار پیش رو، الگوی پراپ برای نقد و تحلیل ساختارگرایانه داستانهای فریبا وفی در نظر گرفته شده است . بدین منظور، نگارنده پس از معرفی و تبیین الگوی پراپ، با مراجعه به رمان »ماه کامل می شود« و رمان »رازی در کوچه ها« اثر فریبا وفی تلاش کرده است تا هفت حوزه کنش شخص خبیث ، بخشنده (فراهم آورنده)، مددکار، شخص مورد جست وجو و پدرش، اعزامکننده، قهرمان (جست وجوگر یا قربانی ) و قهرمان دروغین را در هر یک از داستانها تحلیل و تفسیر نماید؛ علاوهبرآن کارکردهای الگوی پراپ نیز به تفکیک ، شناسایی و با ذکر نمونه تحلیل شدهاند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که هر دو رمان هفت حوزه کنش اشخاص را دارند؛ در گفتنی است از سی و یک کارکرد الگوی پراپ، شانزده مورد در آثار فریبا وفی کارکرد دارند. خلاصه سخن این که رمانهای فریبا وفی موید این دیدگاه پراپ است که پیرنگ ، حوادث را در داستان به گونه ای تنظیم و ترکیب می کند که در نظر خواننده منطقی جلوه کند؛ از این روی ، پیرنگ تنها ترتیب و توالی حوادث نیست ، بلکه مجموعه سازمانیافته وقایع است .

ساختارگرایی ، ولادیمیر پراپ، فریبا وفی