پروانه سبحانی - دانشجوی پسادکتری، گروه محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، کرج، ایران
افشین دانه کار - استاد گروه محیط زیست، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، کرج، ایران

مقدمه: کنترل و مدیریت اثرهای گردشگران از طریق برآورد ظرفیت برد گردشگری، اقدامی موثر در زمینه حفظ ارزش های مناطق تفرجی و توسعه طبیعت گردی پایدار در این مناطق است. بر این اساس در پژوهش حاضر با هدف اتخاذ تصمیم های مدیریتی برای کنترل تعداد گردشگران و کاهش اثرهای تهدیدکننده آنها بر جنگل های مانگرو خمیر و قشم، ظرفیت برد گردشگری طبیعت برآورد شد.مواد و روش ها: با در نظر گرفتن شرایط محدوده پژوهش و محدودیت های زیستی منطقه، ظرفیت برد مطابق با چارچوب دستورالعمل ذکرشده (۲۰۰۳) IUCN در سه سطح فیزیکی، واقعی و موثر برآورد شد. یافته ها: نتایج نشان داد که ظرفیت برد فیزیکی سالانه ۲۹,۰۸۸,۰۹۵ نفر گردشگر است. ظرفیت برد واقعی نیز با توجه به محدودیت های اقلیمی و ممکن نبودن فعالیت های گردشگری در هفت ماه از سال ۱۲,۲۱۷,۰۰۰ نفر برآورد شد که گردشگران در ماه هایی با شرایط اقلیمی مطلوب (شامل ماه های آذر، دی، بهمن، اسفند و فروردین) می توانند از این منطقه بازدید کنند یا در آن به فعالیت های تفرجی سازگار بپردازند. در نهایت ظرفیت برد موثر در جنگل های مانگرو خمیر و قشم با توجه به وسعت و تعداد محیط بانان لازم برای مدیریت و کنترل منطقه ۱,۷۱۰,۳۸۰ نفر در سال است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج، مدیران و تصمیم گیران می توانند با کنترل تعداد گردشگران، برای حفاظت و توسعه طبیعت گردی پایدار در این منطقه اقدام کنند، به طوری که ضمن بهره برداری از قابلیت های گردشگری آن، حداقل تخریب و آسیب به این ذخایر ارزشمند طبیعی وارد شود.

جنگل های مانگرو خمیر و قشم, ظرفیت برد فیزیکی, ظرفیت برد موثر, ظرفیت برد واقعی, گردشگری طبیعت