قدرت برزگری - دانشجوی دکتری زمین شناسی مهندسی، گروه زمین شناسی مهندسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس
علی ارومیه ای - دانشیارگروه زمین شناسی مهندسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس

یکی از عوامل مهم در حفاری مکانیزه تونل ها ی خاکی، اثر سایندگی خاک ها و سنگ دانه ها بر روی ابزارهای برشی و سایر قسمت های کله حفار می باشد. روش های متعددی برای اندازه گیری درجه سایندگی سنگ ها وجود دارد ولی در مورد خاک روش های تعیین سایندگی محدودتر است. وجود این محدودیت در ارزیابی مناسب درجه سایندگی خاک ها، یکی از چالش های علم زمین شناسی مهندسی در صنعت حفاری و تونل سازی مکانیزه می باشد. لذا لازم است با انجام آزمایش های آزمایشگاهی و استفاده از اطلاعات موجود و عملی نسبت به بررسی این موضوع اقدام شود. در این مقاله با انجام آزمون های مختلف  LCPCبه بررسی تاثیر برخی از پارامترهای مهم و موثر در سایندگی خاک ها (دانه بندی، درصد کوارتز معادل و درصد رطوبت) پرداخته شده و سپس وضعیت خاک مسیر خط یک متروی تبریز از لحاظ سایندگی ارزیابی شده است. نتایج این تحقیقات نشان داده با افزایش اندازه­ی دانه های خاک، میزان سایندگی افزایش می یابد. تاثیر درصد رطوبت در همه نمونه های مورد آزمایش یکسان نبوده، در تعدادی باعث افزایش و در تعدادی باعث کاهش میزان سایندگی می شود. بررسی تاثیر درصد کوارتز معادل در میزان سایندگی خاک نشان داد که با افزایش این پارامتر، بسته به اندازه دانه های خاک، میزان سایندگی به صورت توانی افزایش می یاید. بررسی میزان سایندگی خاک مسیر خط یک متروی تبریز، نشان داد خاک مذکور در حالت خشک، خیلی ساینده و در حالت اشباع در حد متوسط سایندگی است.

حفاری مکانیزه تونل, زمین شناسی مهندسی, سایش TBM, سایندگی خاک