سمیرا حبیب زاده - دانشجوی کاردانی معمرای دانشگاه علمی کاربردی واحد۴۱تهران ایران

یکی از مهم ترین بخشهای سازه ای بنا در معماری سنتی ایران که بر شکل گیری اثر معماری و همچنین منظر شهری تاثیر بسزایی دارد ، بخش پوشش ها بویژه گنبد ها و طاق ها می باشد. ساخت گنبد به مثابه یکی از پیشرفته ترین تکنیک های پوشش دهانه در دنیای باستان در معماری ساسانی راه تکامل می پیمود . اهمیت گنبدخانه در معماری ایران سبب گردیده تا از نظر تغییرات معماری، همواره موردتوجه طراحان باشد. معماری گنبد ها دارای یک تاریخچه طولانی هستند که به قبل از تاریخ اسلام برمی گردد. گنبد فضای بسته وسیعی که معمولا در پایه مربع شکل است و سقف مدور دارد. هدف از این مقاله بررسی و مقایسه کلی گنبد در معماری دوره سلجوقی و دوره تیموری است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش کتابخانه ای و بر اساس تحلیل محتوا به گرد آوری و تحلیل داده ها می پردازد. نتایج این تحقیق نشان داد که گنبد مسجد جامع یزد(دوره تیموری) در عناصری همچون نوع پوسته، ابعاد،سازه، تزئینات، عایق حرارتی نسبت به گنبد تاج الملک(دوره سلجوقی)، پیشرفت هایی داشته است و در نوع پلان، زمینه و مصالح مشابه هم اجرا شده اند، همچنین در مجموع خیر داخلی و خارجی گنبدهای دوره تیموری نسبت به دوره سلجوقی بیشتر می باشد.

گنبد، معماری، سلجوقی، تیموری.