مسعود نورعلیزاده میانجی - استادیار گروه روان شناسی دانشگاه شاهد، تهران، ایران
ابوالقاسم بشیری - استادیار روان شناسی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

هدف این پژوهش، تهیه و ساخت مقیاس «خداآگاهی» با توجه به آموزه های برآمده از منابع معتبر اسلامی و تعیین ویژگی های روان سنجی (اعتبار و روایی) آن بود. بدین منظور، ابتدا به روش توصیفی و تحلیل متن، آیات و روایات مربوط به سازه خداآگاهی طبقه بندی و گزاره های نشانگر این سازه طراحی شد. پس از تایید روایی محتوایی این مقیاس توسط ۸ نفر از کارشناسان خبره حوزه و دانشگاه، در نهایت پرسش نامه ۲۵ گزاره ای در یک طیف چهار گزینه ای لیکرتی به آزمون آزمایشی گذاشته شد. در مرحله نهایی اول ۲۲۵ و دوم ۲۰۰ نفر نمونه به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و به روش پیمایشی، ویژگی های روان سنجی مقیاس مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که مقیاس خداآگاهی از نظر روایی سنجی محتوایی، ملاکی، سازه ای و افزایشی از روایی لازم و بالایی برخوردار است. در تحلیل عوامل اکتشافی، ۴ عامل به دست آمد. ارتباط مقیاس خداآگاهی با برخی از مقیاس های روان شناختی، نشانگر روایی افزایشی و توان تبیین و پیش بینی این مقیاس به عنوان یک ابزار روان شناختی است. این مقیاس از نظر اعتباریابی به روش بازآزمایی، دونیمه سازی، همسانی درونی و ضریب آلفای کرونباخ (۹۰/۰) هم اعتبار لازم و مطلوب را دارد. در نتیجه مقیاس خداآگاهی می تواند به عنوان یک ابزار دارای ویژگی های روان سنجی روا و معتبر در پژوهش های اسلامی و روان شناختی مورد استفاده قرار گیرد.

مقیاس خداآگاهی, دینداری, منابع اسلامی, روان سنجی, روایی و اعتبار