فائزه بهنامی فرد - گروه شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
مصطفی بهزادفر - گروه شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
مهران علی الحسابی - گروه شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

جامعه پذیری بهداشتی و تقید عملی شهروندان نسبت به هنجارها و ارزش های نظام سلامت جمعی، یکی از مهم ترین انواع جامعه پذیری است که توجه به آن به ویژه در زمان بروز چالش ها و بحران های جمعی- همچون شرایط اخیر پدید آمده در جهان به واسطه شیوع ویروس کرونا- اهمیت و ضرورت بیشتری می یابد. به همین دلیل پژوهش حاضر با هدفی کاربردی، پارادایمی اثبات گرایانه و رویکردی کمی، به دنبال سنجش رفتار و جامعه پذیری بهداشتی شهروندان در دوران اپیدمی کرونا و شناسایی عوامل موثر بر آن می باشد. در این راستا، ادبیات و چارچوب نظری پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مبتنی بر تلفیق مدل KAP با نظریات کییز، بوردیو شوارتزر تدوین شده است. گردآوری داده ها نیز به شیوه پیمایشی (با ابزار پرسشنامه) صورت گرفته است. ضمن تایید روایی و پایایی ابزار، حجم نمونه با کمک فرمول کوکران و فرآیند نمونه گیری در جامعه آماری (ساکنان شهرهای تهران و کرج) به صورت مقطعی و آنلاین تعیین شده است. درنهایت کفایت تعداد نمونه های مرغوب (۶۶۷ نمونه) با استفاده از آماره KMO مورد تایید قرارگرفته و تحلیل داده ها به شیوه آماری (شامل تحلیل های توصیفی و استنباطی با کمک ضرایب کای اسکوئر و اسپیرمن و مدل رگرسیون خطی چندمتغیره در محیط نرم افزار SPSSv۲۶ و سازوکار استنتاجی محقق شده است. یافته های توصیفی نمایانگر سطح تقید بالاتر از متوسط شهروندان (میانگین ۸۶/۳) نسبت به رعایت توصیه های مراقبتی و بهداشتی در نظر گرفته شده در فضاهای عمومی بوده و طبق یافته های استنباطی، میزان جامعه پذیری بهداشتی شهروندان مستقیما از وضعیت آگاهی (میزان ادراک خطر و پیامدهای آن) و نگرش آنان (سطح خودکارآمدی ادراک شده و میزان پذیرش، انسجام، همبستگی و مشارکت اجتماعی) تاثیر می پذیرد.

جامعه پذیری بهداشتی, مسئولیت پذیری شهروندی, مدل KAP, آگاهی نگرش عملکرد, کووید-۱۹