فاطمه آناهید - گروه فقه و حقوق ،واحد اردبیل ،دانشگاه آزاد اسلامی ،اردبیل ،ایران
سنا آرنگ - گروه حقوق خصوصی ،واحد اردبیل ،دانشگاه آزاد اسلامی ،اردبیل ،ایران

از آنجایی که خسارت های معنوی فراوان و متنوع هستند بنابراین هر یک یا هر گروهی از آنها روش جبران متناسب خویش راطلب می کند . لیکن این سوال پیش می آید که آیا می توان معیاری ثابت نسبت به همه یا اکثر انواع خسارتهای معنوی بدست آورد؟آیا می توان روشی را به عنوان اصل اولیه در جبران پذیرفت و بقیه روشها را استثناء بر آن تلقی کرد ؟ اگر پاسخ این سوالها منفیباشد با تنوع و اختلاف آرای قضایی روبرو خواهیم بود . در برخی از کشورها مانند آمریکا ، کانادا و انگلیس با پیش بینی تعرفه قانونیقابل انعطاف ، سعی کردهاند که از تشتت آرا کاسته شود . تنوع و گستردگی خسارتهای معنوی ایجاب می کند که اولا هر گروهی ازخسارت معنوی روش متناسب را طلب کند ، ثانیا هر روش از انعطاف کافی در ملاحظه متغیرهای روانی ، عاطفی و اجتماعی افرادبرخوردار باشد و ثالثا دادرس از اختیارات لازم در یک چارچوب پذیرفته شده ای برخوردار باشد.

پول ،جبران خسارت ،خسارت معنوی