سیدمهریار تاجر - گروه معماری شهری واحد همدان دانشگاه بوعلی سینا همدان
محمد جلیلی - گروه معماری شهری واحد همدان دانشگاه بوعلی سینا همدان
غلامرضا طلیسچی - گروه معماری شهری واحد همدان دانشگاه بوعلی سینا همدان
حسن سجادزاده - گروه معماری شهری واحد همدان دانشگاه بوعلی سینا همدان

ایران یکی از کشورهای جهان است که جمعیت آن به سرعت به سمت سالمندی پیش می رود؛ بنابراین در نظرگرفتن نیازها و مسائل سالمندان در سرای سالمندان مهم است ؛ چراکه می تواند روی کیفیت زندگی آنها که وابسته به سلامت است ، اثرات قابل توجهی داشته باشد. کیفیت زندگی یک مفهوم چندبعدی است که دارای ابعاد جسمانی ، روانی و اجتماعی بوده و نشات گرفته از مد نظر قراردادن عوامل کالبدی در بطن فعالیت ها می باشد. از طرفی توسعه پایدار، مفهومی تازه است که رویکردی جامع ، طبیعت گرا، انسانمدار و دربرگیرندهی مفاهیم با ارزشی چون: حفظ ، ارتقاء و بهبود سلامت انسانها و نظامهای اکولوژیکی در بلندمدت و تامین نیازهای بشری بدون از بین بردن منابع مورد نیاز، جهت دستیابی به محیط زیستی مناسب برای آینده ، پویایی اقتصادی و برابری اجتماعی است . چنین توسعه ای ارتباطی مستقیم با معیار کیفیت زندگی مردم خواهد داشت از این رو رویکرد توسعه پایدار تمام ابعاد اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی ، کالبدی و زیست محیطی زندگی شهرنشینی را، در برخواهد گرفت . بنابراین بکارگیری عوامل کالبدی و عوامل روانشناختی در طراحی مکانهایی نظیر سرای سالمندان با رویکرد توسعه پایدار، می تواند در شکل گیری تصویر ذهنی مثبت در سالمندان و حفظ سلامت روان آنها، به دلیل محدودیت ارتباط آنها با اجتماع، نقش موثری داشته باشد که در این مقاله بصورت مروری مد نظر قرار گرفته است . نتایج این مقاله نشان می دهد ؛ امروزه طراحی معماری سرای سالمندان با توجه به ذهنیت افراد سالمند از طرحهای معماری کهن ایرانی ، در دستیابی به جوهره بنیادین معماری کشور خویش ، با چالش های فراوانی روبرو شده است که این آشفتگی طرحهای امروزی جهت ایجاد سرای سالمندان، مرتبط با حلقه ی گم شده فرهنگ ، زبان و زمینه ی طرح و نادیده گرفتن هویت محتوایی در پروژه های شهری و بافت آن که همان کمرنگ شدن تعامل میان هویت کالبدی و هویت محتوایی در توسعه بناهای شهری است ، می باشد.

عوامل کالبدی ، سرای سالمندان، سلامت روان، توسعه پایدار.