محسن جهانی زاده - کارشناسی ارشد، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، ایران
معصومه فراستی - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، ایران
علی ستاریان - دانشیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه و فنی مهندسی، دانشگاه گنبد کاووس، ایران
حبیب خداوردیلو - استاد، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه ارومیه ایران،

در این پژوهش به بررسی کارایی گیاه جگن در حذف شوری آب در تالاب مصنوعی جریان سطحی پرداخته شد. در این پژوهش، نه عدد سامانه ساخته شد و جریان آب شهری، به صورت پیوسته، از آذر ۱۳۹۹ تا خردادماه ۱۴۰۰ برقرار شد. همه سامانه ها به صورت کشت در خاک و با تراکم های مختلف ۱۰، ۲۰، ۳۰ و ۴۰ سانتیمتر کاشته شد. زمان ماند هیدرولیکی انتخاب شده ۵ روز بود و برای هر زمان ماند این آزمایش در سه مرحله، به مدت شش ماه، تکرار شد. غلظت کلسیم، منیزیم، پتاسیم، کلر، کربنات، بیکربنات و EC ورودی به سامانه ها و خروجی از آن ها اندازه گیری و تغییرات غلظت با استفاده از نرم افزار آماری SAS، مقایسه شد. نتایج مقایسه میانگین تراکم کشت گیاه، تغییرات دما، ماه و اثر متقابل آن ها در کارآیی حذف پارامترهای شوری در سطح اطمینان ۹۵ درصد معنادار مشاهده شد. مقایسه میانگین اثر دما بر حذف شوری نشان دهنده تفاوت معنی داری بین بازدهی حذف شوری در بعضی از ماه های سال بود. اثر متقابل نشان داد که بیشترین بازدهی حذف شوری برابر ۷۵/۱۷ درصد در زمان ماند پنج روز در سامانه کشت در خاک و در تیرماه به دست آمد. با توجه به نتایج می توان گفت بزرگترین میانگین برای پارامتر EC در ماه آذر و در تراکم ۴۰ سانتی متر اتفاق افتاده است و کمترین مقدار میانگین برای تراکم ۲۰ سانتی متر در فروردین اتفاق افتاده است.

تالاب مصنوعی, شوری, تراکم کشت, زمان ماند, جگن