محمد محمدعلیزاده - مهندسی آب، مهندسی زراعی،دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران
مهدی مفتاح هلقی - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
امیراحمد دهقانی - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عبدالرضا ظهیری - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
خلیل قربانی - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

منطقه هایپریک ناحیه ای بلافاصله زیر بستر رودخانه است که اختلاط آب های سطحی پایین رونده با آب زیرسطحی در آن اتفاق می افتد. این منطقه نقش بسیار حیاتی در اکولوژی رودخانه دارد و سبب خودپالایی جریان رودخانه می شود.به طور خلاصه این پژوهش دارای دو هدف است. هدف اول تحقیق بررسی الگوی جریان هایپریک در اطراف سرریز گابیونی است و هدف دوم بررسی تاثیر تغییر تعداد پله های سرریز گابیونی بر مشخصات جریان هایپریک و بررسی تغییرات با تله اندازی رسوب با تغییر در تعداد پله ها می باشد. به منظور بررسی آزمایشگاهی تاثیر سازه تثبیت کننده گابیونی بر روی جریان هایپریک رودخانه، ابتدا آزمایشاتی روی فلوم آزمایشگاهی به طول ۵ متر، عرض ۳۰ سانتیمتر و ارتفاع ۵/۰ متر در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان صورت گرفت. آزمایشات بر روی سرریز گابیونی با تعداد یک، دو و سه پله انجام گرفت.طبق بررسیهای به عمل آمده از نتایج مدل سرریز گابیونی با افزایش تعداد پلههای سرریز گابیونی، میزان رسوبگذاری و در نتیجهی افزایش زمان ماند جریان افزایش مییابد. با بررسی دبی تبادلی کل بیبعد شده (q*) در هر سه نوع سرریز گابیونی با افزایش عدد رینولدز این پارامتر روند کاهشی نشان داد.نتایج نشان میدهد وجود پرش هیدرولیکی در حضور سازههای تثبیت کننده گابیونی باعث افزایش تبادلات هایپریک شده است. با افزایش دبی جریان، میزان تبادل هایپریک افزایش و زمان ماندگاری کاهش یافته است.

جریان هایپریک, سرریز گابیونی, دبی تبادلی, زمان ماندگاری, مدل میوز