علی راشدی - گروه زراعت ،دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
علیرضا سیروس مهر - گروه زراعت،دانشکده کشاورزی،دانشگاه زابل،زابل،ایران
محسن موسوی نیک - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
احمد قنبری - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

خشکی از مهمترین عوامل کاهش عملکرد گیاهان می­باشد و شناخت راههای مقابله با تنش خشکی اهمیت زیادی دارد. این آزمایش به منظور مطالعه تاثیر محلول پاشی محرک رشد آلی روی برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و درصد روغن رقم گلدشت گلرنگ تحت سطوح مختلف تنش خشکی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی شماره ۱ دانشگاه زابل واقع در بخش جزینک (سد سیستان) زابل با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی تنش خشکی در ۳ سطح شامل: آبیاری کامل، آبیاری تا مرحله گلدهی ساقه اصلی و آبیاری تا مرحله گلدهی کامل و عامل فرعی تنظیم کننده رشد هامون گرین در چهار سطح شامل: شاهد، ۸ و ۱۰ و ۱۲ لیتر در هکتار بود. ویژگی های اندازه گیری شده شامل: ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد طبق در بوته، وزن هزاردانه، وزن گلبرگ، قطر ساقه، درصد پروتئین دانه، عملکرد دانه، درصد روغن دانه، میزان پرولین و فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز بود. نتایج بر همکنش سطوح محرک رشد و تنش خشکی فقط بر صفات ارتفاع بوته ، قطر ساقه، درصد روغن، میزان پرولین و فعالیت آنزیم کاتالاز معنی­دار گردید. بیشترین ارتفاع بوته(۶۴ سانتی­متر) و درصد روغن(۷/۳۲ درصد) از تیمار بدون تنش و محلول پاشی ۱۲ لیتر محرک رشد، بیشترین مقدار پرولین از تیمار محلول پاشی ۱۲ لیتر محرک رشد و مرحله گلدهی ساقه­اصلی با میانگین ۳۸/۰ درصد و بیشترین عملکرد دانه ۰۸/۱۱۲۷ (کیلوگرم در هکتار) از سطح محلول­پاشی ۱۲ لیتر محرک رشد به دست آمد. به طورکلی می­توان گفت محلول پاشی محرک رشد باعث تعدیل اثرات منفی تنش خشکی در برخی صفات گیاه گلرنگ شد و به میزان ۶/۳۶ درصد باعث بهبود عملکرد دانه شده است. همچنین آبیاری تا مرحله گلدهی ساقه اصلی می تواند عملکرد دانه مشابه ابیاری کامل تولید نماید و تیمار مناسب به نظر می رسد.

پرولین, تعداد طبق در بوته, تنظیم کننده رشد, عملکرد دانه, کاتالاز