سیده لاله سادات اصل - دانشجوی دکتری، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
غلامرضا یاوری - دانشیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
فرید اجلالی - دانشیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
صدیقه پرون - استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

هدف این مطالعه ارزیابی تغییرات محتمل عملکرد دو گروه محصولات کشاورزی غلات و صیفی جات ناشی از نوسانات دو مولفه اقلیمی (دما و بارش) و اثرات رفاهی حاصل از آن برای کشاورزان در استان خوزستان است. به منظور برآورد تابع واکنش عملکرد گیاهان مطالعاتی، داده های هواشناسی شامل بارش، دمای کمینه، دمای بیشینه و رطوبت نسبی ۱۳ ایستگاه هواشناسی در طی سال های ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۸ جمع آوری گردید. برای محاسبه و تحلیل شاخص ها از نرم افزارهای Excel، SPSS، EVIEWS و GAMS استفاده شد. تابع واکنش عملکرد در پهنه های اقلیمی استان تعیین و سپس میزان رفاه تولیدکننده و مصرف کننده ناشی از تغییرات عملکرد متاثر از نوسانات اقلیم برآورد شد. با توجه به نتایج به دست آمده در گروه غلات، مازاد رفاه تولید کننده بالاتر از مازاد رفاه مصرف کننده است. پیش نگری با توجه به سناریوهای اقلیمی نشانگر روندی کاهشی در میزان رفاه بوده است. در محصولات مطالعاتی، میزان زیان های ناشی از نوسانات اقلیمی برای مصرف کننده ها بالاتر از تولید کننده ها می باشد. نتایج محاسبه رفاه گروه صیفی جات نشان داد که مازاد رفاه مصرف کننده بالاتر از مازاد رفاه تولید کننده است همچنین میزان رفاه بطور کلی روند کاهشی همراه با نوسان را دنبال می کند. میزان زیان های ناشی از تغییرات اقلیم برای تولید کننده ها بالاتر از مصرف کننده ها بوده است. بطور کلی مازاد رفاه گروه غلات بیشتر از گروه صیفی جات می باشد و کشت غلات در مقایسه با صیفی جات براساس راهبرد سازگاری با تغییرات بلندمدت می تواند مد نظر قرار گیرد.

استان خوزستان, تابع عملکرد, داده های تابلویی, سناریوی اقلیمی, مازاد رفاه