منصور ایمان پور - استادیار گروه الهیات دانشگاه تربیت معلم آذربایجان، تبریز، ایران

مسالهی وحی از مسایل اساسی حوزه ی دینشناسی محسوب میشود و یکی از فصول مهمکلام جدید و فلسفهی دین را به خود اختصاص داده و تحت عنوان «تجربهی دینی» تفسیروتحلیل میشود. فیلسوفان، متکلمان و مفسر ان مسلمان نیز این موضوع را از جنبه هایگوناگون مورد بحث قرار داده اند و این نوشتار، در پی تبیین نظریکی از بزرگ ترینفیلسوفان مسلمان، یعنی ابنسینا است و نظراودر این خصوص، محور همه ی تفسیرهایفیلسوفان مسلمان ومتکلمان عقلگرا در جهان اسلام محسوب میشود.ابنسینا پدیدهی وحی را متناسب با نظام فلسفی خود، از حیث روشی و ساختاری موردبحث و تحلیل قرار داده است . روحالقدس یا فرشتهی وحی در نظراوهمان عقل فعال استکه مخزن علوم و معارف ومفیض آن هاست. گیرندهی وحی نیزبعد عقلانی نبی، یعنیمرتبهی عقل قدسی اوست که در پرتو استعداد ذاتی وتکامل وجودی، به مقام اتصال ویژه باعقل فعال نایل گشته است . برپایهی این دیدگاه، نفس نبی در مرتبه ی عقل قدسی با عقلفعال مرتبط میگردد و خیال تکاملیافتهی او به شکار محصول این ارتباط می پردازد و آنرا به صورت شبح خیال ی دارای مقدار و ابعاد در می آورد. سپس این صور خیالی، به حسمشترک سرازیرمیشوند واز آنجا در حواس نبی، تمثل مییابند.

وحی, تجربهی دینی, عقل فعال, عقل, نبوت