اسماء رنجبر - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معمارسی، واحد بندرعباس، دانشگاه پیام نور، هرمزگان، ایران
حمیدرضا عامری سیاهویی - استاد، گروه معماری، واحد بندرعباس، دانشگاه پیام نور، هرمزگان، ایران
سمیرا مرادی - استادیار، کارشناس ارشد معماری، گروه معماری، واحد بندرعباس، دانشگاه پیام نور، هرمزگان، ایران

آسایش خانواده و فراهم آمدن امکان ارتباط و تعامل مناسب اعضای خانواده با یکدیگر و حتی با سایر نزدیکان، نیازمند طراحی مناسب سازمان فضایی مسکن می باشد. با توجه به نیازهای متفاوت هر کدام از اعضای خانواده در هر سن و موقعیت، فضاهای مسکن باید به گونه ای طراحی گردند تا علاوه بر پاسخگویی به نیازهای جسمی و روانی هر یک از اعضاء مانع ارتباط مناسب آن ها نیز نگردد زیرا بی توجهی به این مقوله، سبب تقویت فردگرایی و وارد آمدن صدمات جبران ناپذیری به بنیاد خانواده خواهد شد. ساماندهی محیط زندگی با تعریف روشن عرصه های خصوصی و عمومی و ایجاد سلسله مراتب فضایی میسر می شود و عرصه های تعریف شده ی زندگی نیز، احساس تعلق به محیط را افزایش می دهد و به محیط های مسکونی هویت می بخشد. مفهوم قلمرو از جمله عوامل تاثیرگذار بر کیفیت ارتباط انسان با محیط است و سازماندهی آن موجب تامین برخی از نیازهای انسان از قبیل هویت، انگیزش و امنیت می شود. مقاله حاضر براساس مطالعات کتابخانه ای و پژوهش های اسنادی صورت پذیرفته است. با در نظر گرفتن نقش معماری به عنوان زمینه ساز شکل گیری نوع خاصی از رفتارها، هدف تحقیق بررسی جایگاه قلمرو فضاهای عمومی و خصوصی در واحدهای مسکونی می باشد که طی آن، نه تنها فضای کالبدی مسکن به عنوان مانعی در مسیر تعاملات بین فردی خانواده عمل نکرده، بلکه به عنوان زمینه ساز شکل گیری تعاملات خانواده نیز مطرح گردد. در این مقاله بررسی مفهوم قلمرو و تعاریف آن، به زندگی در محیط های مسکونی محدود شده است.

قلمرو، فضاهای عمومی، فضاهای خصوصی، واحدهای مسکونی