حمیرا محمدرشیدی - دانشجوی دکتری جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره)، شهر ری، ایران
تهمینه دانیالی - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره)، شهر ری، ایران
بتول باهک - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، ایران.

برای ایجاد توسعه متوازن و پایدار، بررسی شرایط زیست و زندگی توام با آرامش و رفاه چه در شهرها و چه در روستاها، می تواند اهمیت ویژه ای داشته باشد. هدف این پژوهش مطالعه مشارکت مردمی در بهسازی محیط های روستایی است. زمینه این مطالعه، بررسی اثرگذاری مهاجرت معکوس بر بهسازی محیط های روستایی است. روش پژوهش گرندد تئوری است. داده های حاصل مصاحبه نیمه ساخت یافته با ۱۵ نفر از افراد مطلع اعم از شورای روستا، معتمدان و خیران روستا، مدیران مدرسه در روستای مهرآباد شهرستان اردستان است. طریقه انتخاب، هدفمند و دردسترس و تعیین تعداد آن ها رسیدن به مرحله اشباع است. دو مدل پارادایمی محوری «تغییرات بافتاری-ساختاری» و «مهاجرت معکوس سالمندانه»، به عنوان دو پدیده محوری انتخاب شدند. پارادایم انتخابی این پژوهش، «آبادسازی مشارکتی» است. منظور از آبادسازی مشارکتی، درک و تجربه زیسته مشارکت کنندگان از بهسازی روستا و نقاط مثبت پدیده مهاجرت معکوس است. احساس تعلق خاطر به روستا و انتخاب نفع گرایانه و انتفاعی از عمده ترین شرایط علی در پدیده آبادسازی مشارکتی به شمار می رود. انجام حمایت های دولتی و اختصاص وام های با نرخ سود کم، شرایط مداخله گر در این پدیده به حساب می آید. به زعم مشارکت کنندگان با شفاف سازی مبالغ مالی مشارکتی و همچنین با قدردانی و تشکر و برجسته کردن افراد مشارکت کننده از طریق شبکه های مجازی روستا، می توان بر کمیت و کیفیت مشارکت در بهسازی روستا افزود. روستائیان دید مثبتی نسبت به مهاجرت معکوس و مشارکت های مردمی این مهاجرت ها دارند. به زعم آن ها، بهسازی در روستاها با افزایش جمعیت و افزایش مشارکت های مردمی چه ازنظر مالی، چه غیرمالی و همچنین جلب حمایت های دولتی صورت می گیرد.

بهسازی, مشارکت مردمی, روستا, مهاجرت معکوس, روستای مهرآباد