علی فیض اللهی - عضو هیات علمی دانشگاه ایلام
یارمحمد قاسمی - عضو هیات علمی دانشگاه ایلام
فرهاد سبزی فرد - دانشگاه ایلام

مطالعه حاضر با هدف شناسایی دلایل و پیامدهای پدیده طبیعت گردی جمعی در بین مردم شهر ایلام انجام شدهاست. تحقیق حاضر از نوع کیفی است و با روش نظریه زمینهای انجام شد. قلمرو مطالعه شامل شهروندان ایلامی در سال ۱۳۹۸ بوده و نمونه گیری از نوع نمونه گیری هدفمند با معیار اشباع نظری است. بر اساس این معیار، نمونه تحقیق ۲۴ نفر و ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمهساختار یافته و عمیق بود. در مرحله کدگذاری باز تعداد ۹۲۸ گزاره معنادار و ۱۵۷ مفهوم اولیه به دست آمد. در کدگذاری محوری نیز با تلفیق مفاهیم، ۲۷ مقوله محوری مشخص شد و بر اساس برآیند محتوای مقولهها به کشف مقوله هسته اقدام شد. یافتههای تحقیق بیانگر نقش شرایط علی؛ کنجکاوی، تمدد روحی، نوستالوژیا، مصرف متظاهرانه و پس از آن متاثر از شرایط زمینه ای نظیر شرایط محیطی و زمینه اقلیمی، وضعیت اقتصادی، زمینه خانوادگی، ایام تعطیل، تعلق به مکان و شرایط مداخلهگری همچون کمبود امکانات فراغتی در شهر، محدودیت های مداخله گرانه زمانی و جنسیتی بوده است. همچنین تعاملات و راهبردهای سلامت محور، ذائقهمحور، بهبود روابط اجتماعی، فرهنگ محور و نیز تخریبگر از انتخابهای آنان بوده است. به طور کلی، از برآیند تلفیق محتوای این مقوله ها، مقوله هسته «طبیعتگردی جمعی تجلی فرصتها و تهدیدها» استخراج گردید که ناظر بر این معناست که این دوگانه، فرصتهایی را برای افرد ایجاد می کند که باعث بهبود وضعیت روحی و روانی و زندگی اجتماعی شده و همبستگی آن ها را تقویت نموده و از طرف دیگر می تواند تهدیدهایی را برای طبیعت همچون تخریب طبیعت از طریق رها کردن زباله، تخریب عرصه های جنگلی و شکار کردن به دنبال داشتهباشد.

گردشگری، گردشگری جمعی، بومگردی، گردشگری مبتنی بر طبیعت، ایلام