فخرالدین معروفی - دانشگاه کردستان
سید فرهاد حسینی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه

گردشگری دینی، گونه ای از گردشگری است که به دلیل شرایط ویژه حاکمیت کشور و ریشه این فعالیت در فرهنگ دینی، نقش مهمی در پایداری فرهنگی و اقتصادی ایران دارد و ظرفیت های زیادی برای توسعه گردشگری در مناطق مختلف کشور فراهم می سازد. بهره گیری از این ظرفیت ها مستلزم شناخت موانع و چالش های موجود بر سر راه توسعه این نوع گردشگری است. در این مطالعه با استفاده از دو روش تحلیل مضمون (TA) و مدل سازی ساختاری-تفسیری (ISM)، چالش های توسعه گردشگری دینی شناسایی و با دستیابی به شبکه مضامین، مدل ارتباطی بین عوامل موثر در سه سطح استخراج گردید. در نهایت جهت سنجش قدرت نفوذ و وابستگی عوامل از تحلیل میک مک استفاده شده است. روش جمع آوری اطلاعات این تحقیق، بررسی کتابخانه ای و پرسش نامه است. برای تکمیل پرسش نامه ۱۵ نفر خبره و آشنا به موضوع به صورت هدفمند انتخاب شدند و پس از پیگیری های لازم ۱۱ پرسش نامه تکمیل و مبنای این پژوهش قرار گرفت. بنابر نتایج به دست آمده متغیرهای عدم توجه به زنجیره تامین خدمات گردشگری دینی، عدم برنامه ریزی، سیاست گذاری و نظارت بر روند گردشگری دینی و عدم تخصیص بودجه و حمایتهای مالی جهت توسعه گردشگری دینی در کشور نقش مهم، تاثیرگذار و کلیدی در عدم توسعه این نوع گردشگری دارند که در سطح سوم یا پایه الگو قرار گرفتند که بر متغیرهای سطح دوم تاثیر می گذارند و متغیرهای مدیریت ناکارآمد تسهیلات و خدمات گردشگری دینی، مدیریت ناکارآمد جاذبه ها و رویدادهای دینی و مدیریت نامناسب بازاریابی گردشگری دینی متغیرهای اثرپذیر شناسایی شدند که در سطح اول الگو قرار گرفتند.

گردشگری#توسعه گردشگری#گردشگری دینی#رویکرد سیستمی#مدل­سازی ساختاری-تفسیری