همگرایی در خاورمیانه : چالش ها و راهکارها سهند شهبازی[۱]- حسین مسعود نیا[۲]-مهناز گودرزی[۳] تاریخ دریافت: ۲/۳/۱۳۹۷- تاریخ پذیرش: ۲۹/۳/۱۳۹۷   چکیده: ایجاد خاورمیانه ای عاری از جنگ و مخاصمه و مبتنی بر همکاری و همگرایی شاید آرزوی بسیاری از ساکنان این منطقه باشد. تحقق این امر در نگاه اول بسیار دور از ذهن و گاهی غیرممکن به نظر می رسد اما مقایسه خاورمیانه با مناطقی که هم اکنون از درجه بالای همگرایی برخوردارند، ایجاد همگرایی را امکان پذیر نشان می دهد. اروپای متحدی که امروزه به همگراترین منطقه جهان تبدیل شده است، خیزش خود به سمت همگرایی را پس از جنگ خانمان سوز جهانی دوم آغاز کرد. بنابراین تحقق همگرایی حتی در خاورمیانه، غیرممکن نیست. با انتخاب نظریه نوکارکردگرایی ارنست هاس به عنوان پایه تئوریک، چالش ها و فرصت های متعددی برای همگرایی در خاورمیانه به چشم می خورد. اما همان گونه که اروپا حرکت خود به سمت همگرایی را مدیون رهبری مشترک آلمان و فرانسه است، خاورمیانه دوقطبی شده نیز باید این دولت پیشرو را شناسایی کند. دولتی که فصل مشترک دو قطب اقتصادی و سیاسی در منطقه یعنی ایران و عربستان باشد. پس گام اول همگرایی، همگرایی اقتصادی با محوریت ترکیه (کشوری که برای هر دو جناح خاورمیانه فعلی مقبول است) می باشد که طبق نظریه نوکارکردگرایی هاس، با سرریز آن، همگرایی فرهنگی و علمی با محوریت ایران و ترکیه و همگرایی سیاسی با محوریت ایران، ترکیه و عربستان سعودی نیز حاصل خواهد شد. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی همراه با بهره مندی از منابع کتابخانه ای و اسنادی و اینترنتی است.   واژگان کلیدی: ایران، ترکیه، خاورمیانه، نوکارکردگرایی، همگرایی [۱]- دانشجوی دکترای تخصصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران shahbazisahand@yahoo.com [۲] - دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران: (نویسنده مسئول) h.masoudnia@ase.ui.ac.ir [۳]- استادیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران m_goodarzi@khuisf.ac.ir

ایران, ترکیه, خاورمیانه, نوکارکردگرایی, همگرایی